Νίκος Καζαντζάκης - Αποφθέγματα (Ά Μέρος)

 Ο σωστός δρόμος είναι ο ανήφορος.

Αν λαχταράς τη λευτεριά σε ξένους μην ελπίζεις, παρ’ την ο ίδιος αν μπορείς αλλιώς δεν την αξίζεις.

Κάποτε, στις φοβερές στιγμές του έρωτα, του μίσους ή του θανάτου, η πλανερή γοητεία αφανίζεται και βλέπουμε την τρομακτική όψη της αλήθειας... 

Πού να βρω μία ψυχή σαρανταπληγιασμένη κι απροσκυνητη, σαν την ψυχή μου, να της ξομολογηθώ; 

Εσύ φταίς, φώναξε, εσύ! Εσείς όλοι οι καλοπροαίρετοι, οι καλοχορτασμένοι, οι αδιάφοροι. Εγώ σε ήθελα να πεινάς, νά ‘χεις παιδιά και να πεινούν, να κρυώνεις, να κρυώνουν, να θές να δουλέψεις και να μη σου δίνουν δουλειά. ‘Οχι να μου σεριανίζεις από πολιτεία σε πολιτεία, να χάσκεις στα Μουσεία και στις παλιές εκκλησιές και να κλαίς κοιτάζοντας τ’ άστρα, γιατί σου φαίνονται πολύ όμορφα ή πολύ φοβερά. Μα χαμήλωσε τα μάτια σου, κακομοίρη, κοίταξε στα πόδια σου ένα παιδί που πεθαίνει!

Αλήθεια το θάνατο δεν μπορούμε να τον νικήσουμε το φόβο του θανάτου όμως μπορούμε. Ο βουνίσιος  γέρος ετούτος αντίκριζε το θάνατο με γαλήνη. Τα βουνά του ‘χαν τρανέψει την ψυχή, δεν καταδέχουνταν να γονατίσει στο Χάρο, προθεσμία μονάχα του ζητούσε, λίγες μέρες, να προφτάσει ν’ αποχαιρετήσει τους παλιούς συντρόφους - τον καθαρό αέρα, το θυμάρι, τις πέτρες. 

Να ‘σαι νέος, είκοσι πέντε χρόνων, γέρος, να μην αγαπάς κανένα πρόσωπο ορισμένο, άντρα ή γυναίκα, που να σου στενεύει την καρδιά και να μην σε αφήνει ν’ αγαπήσεις με ίση αφιλοκέρδεια και σπουδαιότητα τα πάντα και να οδοιποράς πεζός, μ’ ένα δισάκι στον ώμο, από την μιαν άκρα ως την άλλη, στην Ιταλία, και να ‘ναι ανοίξει και να μπαίνει το καλοκαίρι και να ‘ρχουνται, φορτωμένη φρούτα και βροχές, ο χινόπωρος κι ο χειμώνας - θαρρώ ο άνθρωπος θα ‘ταν αναίδεια να θέλει μεγαλύτερη ευτυχία.

Ποιος μπορεί να ‘χει εμπιστοσύνη στη Μοίρα. Δεν είναι τυφλή, τυφλώνει.

Δεν μπορεί ο άνθρωπος, έλεγα, να νικήσει τις κακομοιριές και τις ατέλειες του; Μπορεί!! Ντροπή να δέχουμαι παθητικά ότι μου ‘δωκε η φύση... Θα σηκώσω κεφάλι!

Τα ζώα, τα πουλιά, οι άνθρωποι, σε κάθε στροβίλισμα του χορού πετούν τις εφήμερες μάσκες τους, και ξεσκεπάζεται, πίσω απ’ όλες τις μάσκες, το ίδιο πάντα, το αιώνιο πρόσωπο του έρωτα...