9 - 12 Αυγούστου 1953 - Οι σεισμοί του Ιονίου Πελάγους

Τμήμα της πόλης της Ζακύνθου μετά το σεισμό. Διακρίνεται το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας (ένα από τα τέσσερα) που έμεινε ανέπαφο από το καταστρεπτικό ξέσπασμα του εγκέλαδου.

Οι σεισμοί του 1953, που έπληξαν τις νήσους της Κεφαλονιάς, της Ζακύνθου και της Ιθάκης, υπήρξαν οι καταστροφικότεροι στην ιστορία της νεότερης Ελλάδος. Εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν, χιλιάδες έμειναν άστεγοι, πόλεις και οικισμοί ισοπεδώθηκαν, βασικές υποδομές καταστράφηκαν και ιστορικά μνημεία κατέρρευσαν.

Οι άνθρωποι που βίωσαν τους μεγάλους σεισμούςτου 1953 στην Κεφαλονιά και τα υπόλοιπα Επτάνησα, λένε ότι δεν υπάρχει πιο τρομαχτική εμπειρία στη ζωή. Οι υπόλοιποι, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, που είδαν φωτογραφίες, ένιωσαν τον τρόμο και το σοκ βλέποντας και μόνο τις εικόνες…

Από τις 9 έως τις 12 Αυγούστου 1953, τρεις καταστρεπτικοί σεισμοί αυξανόμενης έντασης έπληξαν την Κεφαλονιά, τη Ζάκυνθο και την Ιθάκη, ενώ κατά το ίδιο διάστημα σημειώθηκαν τουλάχιστον 135 μετασεισμοί. Ο πρώτος μεγάλος σεισμός, μεγέθους 6,4 Ρίχτερ, σημειώθηκε στις 9 Αυγούστου του 1953 και έπληξε ιδιαίτερα τηv ανατολική Κεφαλονιά, ειδικά τη Σάμη, καθώς και την Ιθάκη. Ο επόμενος μεγάλος σεισμός, μεγέθους 6,8 Ρίχτερ, έγινε στις 11 Αυγούστου και προξένησε σημαντικές καταστροφές στις πόλεις του Αργοστολίου, του Ληξουρίου και της Ζακύνθου (Τρίτη 11 Αυγούστου στις 5.35 το πρωί ένα φοβερό τράνταγμα ξύπνησε τους κατοίκους δημιουργώντας καταρρεύσεις κτιρίων από την μια άκρη στην άλλη. Ο σεισμός είχε διάρκεια 30 δευτερόλεπτων) Η μεγαλύτερη, όμως, καταστροφή επήλθε από τον σεισμό του πρωινού της 12ης Αυγούστου 1953 (Τετάρτη 12 Αυγούστου και το ρολόι έδειχνε 11.30 ένας νέος μεγάλος σεισμός κατέστρεψε μέσα σε 45 δευτερόλεπτα τα πάντα σπέρνοντας θάνατο και όλεθρο στα ήδη τραυματισμένα νησιά), μεγέθους 7,2 Ρίχτερ (είχε ισχύ στην κλίμακα Μερκάλι Χ (10), ήταν δηλαδή «Εξαιρετικά Καταστροφικός»), με επίκεντρο τη ΝΑ Κεφαλονιά (μάλιστα ο σεισμός αυτός ανύψωσε την Κεφαλονιά κατά 60 εκατοστά), ο οποίος ακολουθήθηκε από ισχυρό μετασεισμό μεγέθους 6,3 Ρίχτερ το μεσημέρι της ίδιας ημέρας.

Οι πόλεις του Αργοστολίου, του Ληξουρίου και της Ζακύνθου ισοπεδώθηκαν, όπως και οι περισσότεροι οικισμοί των τριών νήσων με σημαντικότερη εξαίρεση το Φισκάρδο της Κεφαλονιάς. Σε σύνολο 33.000 οικοδομών, 27.659 κατέρρευσαν και 2.780 υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Καταστροφές προκλήθηκαν επίσης στη Λευκάδα, στην Ηλεία και την Αιτωλοακαρνανία. Οι ισχυρές δονήσεις κράτησαν για πάνω από 2 μήνες, αφήνοντας πίσω τους σχεδόν 500 νεκρούς, περίπου 2.500 τραυματίες και χιλιάδες άστεγους.

Η καταστροφή στην πόλη της Ζακύνθου ολοκληρώθηκε από πυρκαγιές που ξέσπασαν μετά τον σεισμό και μαίνονταν επί ημέρες. Το δράμα είναι ότι μετά το ξέσπασμα της φωτιάς πολλοί εγκλωβισμένοι δυστυχείς καήκαν ζωντανοί!
Με βάση τα επίσημα στοιχεία 3000 οικίες στην χώρα γκρεμιστήκαν ή καήκαν και 11688 στα χωριά του νησιού.
Έμειναν άστεγοι 38.440 άνθρωποι.
Βρέθηκαν και αναγνωρίστηκαν 82 άτομα νέκρα και εκατοντάδες άλλα που η αναγνώριση τους ήταν αδύνατη εξ αιτίας της φωτιάς. Στις φλόγες παραδόθηκαν μοναδικά μνημεία, όπως η Παναγία η Φανερωμένη, με τα μοναδικά για την ιστορία της επτανησιακής ζωγραφικής έργα του Νικολάου Δοξαρά (14/08/1953), καθώς και το Μέγαρο της Δημόσιας Βιβλιοθήκης μαζί με χιλιάδες τόμους βιβλίων, χειρογράφων και κειμηλίων (16/08/1953). Ο έφορος βυζαντινών αρχαιοτήτων Μ. Χατζηδάκης, με τη συνδρομή πολιτών και στρατιωτών, διέσωσε από τις φλόγες ό,τι ήταν δυνατόν. Πολιτισμός αιώνων, και στα τρία νησιά, είχε μετατραπεί σε σωρό ερειπίων.

Η κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπάγου ήταν απροετοίμαστη για την αντιμετώπιση μιας τόσο μεγάλης καταστροφής. Η καθυστερημένη αντίδραση των ελληνικών αρχών αντισταθμίστηκε από την άμεση κινητοποίηση των ναυτικών δυνάμεων άλλων χωρών, που έπλεαν στην περιοχή και έσπευσαν να συνδράμουν τους πληγέντες.

Αμέσως μετά τον σεισμό της 12ης Αυγούστου, δυνάμεις του Πολεμικού Ναυτικού του Ισραήλ, οι οποίες ήταν οι πρώτες που κατέπλευσαν στο λιμάνι του ισοπεδωμένου Αργοστολίου, της Μ. Βρετανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Νέας Ζηλανδίας, σε συνεργασία με δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού, ανέλαβαν το εξαιρετικά δύσκολο έργο της διάσωσης και περίθαλψης των σεισμοπαθών. Η χρήση των εναερίων μέσων που είχε στη διάθεσή της η πολυεθνική αυτή δύναμη συνέβαλε σημαντικά στην ταχεία μεταφορά τραυματιών, προμηθειών και υγειονομικού υλικού. Παράλληλα, υπήρξε διεθνής κινητοποίηση για τη συγκέντρωση εφοδίων και χρημάτων για τους σεισμοπαθείς.

Η αδυναμία άμεσης αντίδρασης εκ μέρους της ελληνικής κυβερνήσεως, η οποία επισημάνθηκε από τον ίδιο τον υπουργό Αμύνης Π. Κανελλόπουλο, αλλά και η απαγόρευση απομάκρυνσης του πληθυσμού από τα νησιά, υπό τον φόβο ενός νέου προσφυγικού κύματος μετά τον Εμφύλιο, προκάλεσε αισθήματα οργής και απογοήτευσης στους πληγέντες. Παρόλα αυτά χιλιάδες κάτοικοι διέφυγαν τρομαγμένοι και απελπισμένοι με κάθε μέσο προς την ηπειρωτική Ελλάδα. Σύντομα, όμως, η κυβέρνηση ανέκτησε τον έλεγχο της κατάστασης. Εγκαταστάθηκε στα νησιά στρατιωτική διοίκηση, η οποία έλαβε μέτρα έκτακτης ανάγκης, δημιουργήθηκαν πρόχειροι καταυλισμοί για τη στέγαση του πληθυσμού, επαναλειτούργησαν οι δημόσιες υπηρεσίες, αποκαταστάθηκαν βασικές υποδομές και ξεκίνησε ο καθαρισμός των ερειπίων. Παράλληλα, ιδρύθηκε στο Αργοστόλι υφυπουργείο Αποκαταστάσεως, ενώ συγκεντρώθηκαν από εράνους σημαντικά ποσά για την αποκατάσταση των σεισμοπαθών.

9 - 12 Αυγούστου 1953 - Οι σεισμοί του Ιονίου Πελάγους, Οι φωτογραφίες της μεγάλης καταστροφής

9 - 12 Αυγούστου 1953 - Οι σεισμοί του Ιονίου Πελάγους, Μαρτυρίες ανθρώπων που τους έζησαν

9 - 12 Αυγούστου 1953 - Οι σεισμοί του Ιονίου Πελάγους, Η μαρτυρία ενός πολιτικού κρατούμενου

Χρονολόγιο Σεισμών σε Ζάκυνθο και Κεφαλλονιά

Πηγή: Η Καθημερινή, candianews.gr, alepou-of-zante.blogspot