Αντουάν Ντε Σαιντ Εξυπερύ

Ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ γεννήθηκε στη Λυόν Στις 29 Ιουνίου του 1900. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια, η οποία όμως είχε χάσει όλη της την περιουσία. Το μόνο που του απέμενε ήταν ο τίτλος, ο οποίος σταδιακά έχανε την ισχύ του τον 20ο αιώνα. 

Στα 17 του χρόνια, ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ έγινε ο νοσοκόμος του μικρότερου αδερφού του, του 15χρονου Φρανσουά. Ήταν βαριά άρρωστος με ρευματικό πυρετό. Ο Σαιντ-Εξυπερύ βρισκόταν στο προσκεφάλι του κάθε στιγμή, μέχρι που πέθανε. Στις σημειώσεις του έγραψε: «Ο Φρανσουά έμεινε ακίνητος για μια στιγμή. Δεν κραύγασε. Έπεσε απαλά, όπως πέφτει ένα νεαρό δέντρο». Πολλά χρόνια αργότερα, θα έκλεινε με παρόμοιο τρόπο το πιο διάσημο βιβλίο του, τον «Μικρό Πρίγκιπα».

Μετά τον θάνατο του αδερφού του, ο Σαιντ-Εξυπερύ προσπάθησε να καταταχτεί στο ναυτικό, αλλά απέτυχε στις εξετάσεις και τις δύο φορές που προσπάθησε. Αποπειράθηκε να σπουδάσει αρχιτεκτονική, αλλά τα παράτησε μετά από ένα χρόνο. Τελικά, μετά από πολλές περιστασιακές δουλειές, ξεκίνησε την καριέρα του στον στρατό. Υπηρέτησε στο Στρασβούργο, όπου δοκίμασε για πρώτη φορά να πιλοτάρει αεροπλάνο. Μέσα σε ένα χρόνο, υπηρετούσε στην αεροπορία και στη γαλλική βάση στο Μαρόκο.

Πιλότος ο ίδιος, εργάστηκε για χρόνια στην πολιτική αεροπορία και υπήρξε βασικός συντελεστής στη δημιουργία της πρώτης διεθνούς γαλλικής εμπορικής εταιρείας, από την οποία και ξεπήδησε η Air France. Ήταν δοκιμαστής αεροπλάνων, πολέμησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και παρασημοφορήθηκε γι’ αυτό πριν σκοτωθεί το 1944.

Η αεροπορία στις αρχές του 20ου αιώνα βρισκόταν ακόμα σε πειραματικό στάδιο και οι πιλότοι ρίσκαραν τη ζωή τους κάθε φορά που πετούσαν. Ο Σαιντ-Εξυπερύ είχε πολλά ατυχήματα, όπου τραυματίστηκε βαριά και προς το τέλος της ζωής του, αντιμετώπιζε πολλές κινητικές δυσκολίες, αλλά δεν σταμάτησε ποτέ να πετά. Ακόμα και με τη μνηστή του χώρισε, όταν εκείνη απαίτησε να εγκαταλείψει τα αεροπλάνα και να βρει μια πιο ασφαλή δουλειά. Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους των ταχυδρομικών πτήσεων, ταξιδεύοντας μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής. Το 1929 μετατέθηκε στην Αργεντινή. Εκείνη τη χρονιά δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο, ξεκίνησε να εργάζεται ως δημοσιογράφος και άρχισε να γίνεται γνωστός για τα γραπτά του. Το 1931, το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο «Νυχτερινή Πτήση» έγινε τεράστια επιτυχία και αναδείχθηκε σε σταρ της λογοτεχνίας. Τότε γνώρισε και τον έρωτα της ζωής του, την «φλογερή» χήρα απ’ το Σαλβαδόρ, Κονσουέλο Σούνκιν. Η Κονσουέλο είχε ήδη δύο γάμους και ήταν γνωστό ότι διέθετε πολλούς εραστές. Ήταν γνωστή στους καλλιτεχνικούς κύκλους για το μποέμ πνεύμα της και την εντυπωσιακή ευφυΐα της. Η σχέση της με τον Σαιντ-Εξυπερύ ήταν πάντα έντονη και ταραγμένη. Και οι δύο είχαν εξωσυζυγικές σχέσεις, έφτασαν ακόμα και σε δικαστικές διαμάχες, αλλά στο τέλος το πάθος τους ήταν πάντα ζωντανό. Σε αυτήν βασίστηκε ο χαρακτήρας του τριαντάφυλλου στον «Μικρό Πρίγκιπα». 

Ο Εξυπερύ δεν ήταν όμως ένας διηγηματογράφος, αλλά ένας βαθύς φιλόσοφος που αποτύπωνε τη ζωή κι ανέλυε τον προορισμό της. Από την άποψη αυτή το έργο που τον χαρακτηρίζει απόλυτα είναι τα βιβλία του «Γη των Ανθρώπων» και το «Ταχυδρομείο του Νότου», που αποτελούν το απάνθισμα της φιλοσοφίας του.

Ο παρ’ ολίγον θάνατος 

Στις 30 Δεκεμβρίου του 1935, στις 2.45 τα ξημερώματα, μετά από 19 ώρες και 44 λεπτά πτήσης, το αεροσκάφος του Σαιντ-Εξυπερύ έπεσε στη Σαχάρα. Έτσι έχασε τα 150 χιλιάδες φράγκα που ήταν το βραβείο για τον πιλότο που θα κάλυπτε ταχύτερα την απόσταση από το Παρίσι στη Σαϊγκόν.

Βέβαια, το χρηματικό βραβείο ήταν πλέον δευτερευούσης σημασίας, γιατί κόντεψε να χάσει τη ζωή του. Ήταν μαζί με τον μηχανικό Αντρέ Πρεβό. Αν και η πτώση δεν τους σκότωσε, όλα έδειχναν πως θα πέθαιναν από αφυδάτωση. Βρίσκονταν στη μέση της Σαχάρα με λίγα σταφύλια, δύο πορτοκάλια, καφέ, σοκολάτα, τρία κράκερ και λίγο κρασί. Οι προμήθειες θα κρατούσαν το πολύ μία μέρα. Τελικά έμειναν στην έρημο για τέσσερις μέρες. Είχαν ψευδαισθήσεις, βρίσκονταν σε ημι-λιπόθυμη κατάσταση και ήταν τόσο αφυδατωμένοι, που δεν μπορούσαν καν να ιδρώσουν. Στάθηκαν τυχεροί όμως, γιατί την τέταρτη μέρα τους βρήκε ένας Βεδουίνος και τους έσωσε τη ζωή.

Μας γνώρισε το μικρό του Πρίγκιπα στις σελίδες του βιβλίου που έμελε να μεταφραστεί σε περίπου 60 γλώσσες και να αποτελέσει το τρίτο σε πωλήσεις βιβλίο στην παγκόσμια ιστορία μετά τη Βίβλο και τοΚεφάλαιο του Καρλ Μαρξ. «Ο μικρός Πρίγκιπας»βρίσκεται συνήθως στα ράφια με τα παιδικά βιβλία, πρόκειται όμως για ένα βαθιά φιλοσοφημένο κείμενο, το οποίο κατακρίνει και ειρωνεύεται τον κόσμο των μεγάλων και έχει θέση σε κάθε βιβλιοθήκη. Τα σχέδια του βιβλίου είναι δικά του.

Στον Μικρό πρίγκιπα υπάρχουν σχεδόν ανεξάρτητα κεφάλαια με μια μικρή διδακτική ιστορία στο καθένα.

Το βιβλίο λοιπόν, είναι αντιπολεμικό και μιλά για την αγάπη και τη φιλία, οι οποίες για να αναπτυχθούν πρέπει να υπάρχει ειρήνη. Είναι ένα συμβολικό παραμύθι που γράφτηκε στην Αμερική, όπου είχε καταφύγει ο συγγραφέας μετά την υποταγή της Γαλλίας στη Γερμανία. Το περιεχόμενό του είναι ένα μήνυμα στη δοκιμαζόμενη πατρίδα του μακριά απ' την οποία νιώθει εξόριστος, χαμένος, όπως ο μικρός πρίγκιπας μακριά απ' τον πλανήτη του. Υπάρχουν παραμυθικοί ρόλοι: πρίγκιπας, τριαντάφυλλο, αλεπού, καθώς και συμβολισμοί που υποκρύπτουν: βαθμιαία πορεία προς τη γνώση μέσω της κοινωνικοποίησης, μετάβαση από τον κόσμο του παιδιού στη ζωή, στις σχέσεις και υποχρεώσεις του ενηλίκου.

Σε αυτή την εμπειρία βάσισε την αρχή του «Μικρού Πρίγκιπα», όπου ένας πιλότος βρίσκεται μόνος στην έρημο. Εξόριστος στην Αμερική Ο Σαιντ-Εξυπερύ πολέμησε εναντίον των Γερμανών, όταν εισέβαλαν στο Παρίσι το 1940, στην αρχή του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν πολέμιος των Ναζί και της κυβέρνησης του Βισί που συνεργάστηκε μαζί τους, αλλά ταυτόχρονα απεχθανόταν τον επικεφαλής της γαλλικής αντίστασης, τον Στρατηγό Ντε Γκωλ, που ο Σαιντ-Εξυπερύ αποκαλούσε «Χίτλερ». Αυτή η αντιπάθεια είχε ως αποτέλεσμα ο συγγραφέας να αυτοεξοριστεί στις ΗΠΑ, μία κίνηση που κάποιοι χαρακτήρισαν ως έκφραση δειλίας και πιο ακραίοι είπαν ότι έδειχνε φιλοναζισμό. Ο Σαιντ-Εξυπερύ έμεινε στις ΗΠΑ μέχρι και το 1943. Εκεί έγραψε τον «Μικρό Πρίγκιπα», μετά από προτροπή της γαλλίδας συζύγου, του εκδότη του. Την ίδια περίοδο έκανε θραύση η «Μαίρη Πόπινς» της βρετανίδας Π. Λ. Τράβερς και οι εκδότες του Σαιντ-Εξυπερύ έψαχναν για ένα αντίστοιχο παιδικό βιβλίο που θα συγκινούσε μικρούς αλλά και μεγάλους. Στις ΗΠΑ εκδόθηκε το 1943, αλλά στη Γαλλία απαγορεύτηκε, όπως και όλα τα έργα του, από την κυβέρνηση του Βισί. Κυκλοφόρησε μετά την απελευθέρωση, όταν πια ο Σαιντ-Εξυπερύ ήταν νεκρός. 

Επισκέφθηκε τη Σοβιετική Ενωση και στις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις αναφέρεται με ιδιαίτερα θερμά λόγια για το σοσιαλιστικό κράτος. Επίσης, με ιδιαίτερη θέρμη υπερασπίστηκε τη δημοκρατική Ισπανία στον αγώνα της κατά του φασισμού.

Η μοιραία πτήση.

Τον Απρίλιο του 1943 έφυγε μαζί με τον αμερικάνικο στρατό για την Αλγερία, όπου θα πολεμούσε με τη γαλλική αντίσταση και τους Συμμάχους. Ήταν 43 χόνων, δηλαδή μεγαλύτερος από τους περισσότερους πιλότους, αλλά ο Στρατηγός Άιζενχαουερ του είχε δώσει την άδεια, μετά από δεκάδες παρακλήσεις. Εκτός από την ηλικία όμως, ο Σαιντ-Εξυπερύ είχε να αντιμετωπίσει τα σοβαρά κινητικά προβλήματα που του είχαν προκαλέσει οι παλαιότεροι τραυματισμοί του. Δυσκολευόταν να ντυθεί, να φορέσει τη στολή ή ακόμα και να γυρίσει το κεφάλι του στα αριστερά, για να δει αν τον ακολουθεί κάποιο εχθρικό αεροσκάφος. Παρ’ όλα αυτά, πέταξε. Το αεροσκάφος του ήταν μάλλον σε κακή κατάσταση, αλλά ο Σαιντ-Εξυπερύ έφερε εις πέρας πολλές αναγνωριστικές πτήσεις. Η τελευταία αποστολή του ήταν να παρακολουθήσει τις κινήσεις των Γερμανών στην Κοιλάδα του Ροδανού πριν την εισβολή των Συμμάχων στη Νότια Γαλλία. 

Στις 31 Ιουλίου του 1944 κατέπεσε στην περιφέρεια της Μασσαλίας ένα αεροπλάνο τύπου Lightning P-38. Ο Exupery ήταν ο πιλότος του. Στις 8.45 το πρωί είχε απογειωθεί από το αεροδρόμιο Μπαστία της Κορσικής για επιχείρηση στα νότια της Γαλλία. Ήταν το τελευταίο του ταξίδι.

Απογειώθηκε την 31η Ιουλίου του 1944 από την Κορσική, αλλά δεν επέστρεψε ποτέ. Το σκάφος του εξαφανίστηκε μαζί με το πτώμα του. Μία γαλλική στρατιωτική στολή βρέθηκε μερικές μέρες αργότερα, χωρίς να αποδειχτεί ότι ήταν η δική του. Η κηδεία του έγινε σε κενοτάφιο. Το 1998 ένας ψαράς στη νότια Μασσαλία βρήκε ένα ασημένιο βραχιόλι που έγραφε το όνομα του Σαιντ-Εξυπερύ και της Κονσουέλο και το 2000 βρέθηκε τμήμα του αεροσκάφους στα ανοιχτά της Μασσαλίας. Για δεκαετίες, οι θαυμαστές του κρατούσαν ζωντανό το μυστήριο του θανάτου του, υποστηρίζοντας πως δεν πέθανε ποτέ. Έτσι δημιούργησαν αναρίθμητα πιθανά σενάρια για την εξαφάνισή του. Ο «Μικρός Πρίγκιπας» είναι ένα από τα σπουδαιότερα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και έχει μεταφερθεί στο θέατρο, αλλά και τον κινηματογράφο.

Το 2000 ο αρχαιολόγος Λυκ Βαρνέλ, ψάχνοντας την περιοχή όπου ψάρευε ο Μπιανκό, θα ταυτοποιήσει επισήμως τμήμα της μηχανής και της ουράς του αεροπλάνου του Exupery. Τα αίτια της πτώσης παρέμειναν άγνωστα, έως το Μάρτιο του 2008 όταν ο πρώην πιλότος της Λουφτβάφε Χορστ Ρίπερτ επιβεβαιώνει ότι στις 31 Ιουλίου του 1944 είχε καταρρίψει ένα αεροπλάνο τύπου Lightning P-38 στη ζώνη όπου βρισκόταν ο Exupery.

Πηγή: mixanitouxronou.gr, tvxs, atexnos, wikipedia