Σααντί Σιραζί - Ο γνωστός μας άγνωστος Πέρσης ποιητής

 

Ο Σααντί Σιραζί, (γεν. 1184 - θαν. 1283/1291)  επίσης Σαντί ή απλά Σααντί (Σααδύ), υπήρξε ένας από τους κύριους Πέρσες ποιητές του Μεσαίωνα. Δεν είναι γνωστός μόνο στις αραβόφωνες χώρες, αλλά αναφέρεται και από τους δυτικούς πολιτισμούς. Αναγνωρίστηκε για την ποιότητα των γραπτών του και για το βάθος των κοινωνικών και ηθικών του απόψεων.

Στην Ελλάδα όλοι ξέρουμε το ονομά του χάρη στον παλιό Ελληνικό κινηματογράφο. Στην ταινία "Χτυποκάρδια στο θρανίο" ο Γιώργος Κωνσταντίνου απαγγέλει το στίχο "Αγάπη μου, αγάπη μου..." στην Αλίκη Βουγιουκλάκη λίγο μετά τη σκηνή με το προφιτερόλ.

Ο Μοσλέχ Εντίν Σααντί έζησε τον 13ο αι. μ.Χ. και θεωρείται ο εξοχότερος Πέρσης ποιητής.Γεννήθηκε στο Σιράζ. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν ακόμα παιδί. Έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια μέσα στην φτώχια και τη δυστυχία. Σε νεαρή ηλικία πήγε στη Βαγδάτη για να σπουδάσει. Στο πανεπιστήμιο Αλ-Νιζαμιγια παρακολούθησε Ισλαμικές Σπουδές, Νομική, Πολιτικές Επιστήμες, Ιστορία, Αραβική Λογοτεχνία και Θεολογία. 

Έκανε πολλές φορές το ταξίδι της Μέκκας, γύρισε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο, υπήρξε για ένα διάστημα αιχμάλωτος των Σταυροφόρων, και προς το τέλος της ζωής του αποσύρθηκε σε ένα ερημητήριο. 

Ο Κήπος με τα Ρόδα

Τα έργα του ήταν πολύ δημοφιλή στις μουσουλμανικές χώρες και, μετά το θάνατό του, πολλοί ταξιδιώτες επισκέπτονταν τον τάφο του. Ο Κήπος με τα Ρόδα («Γκιουλιστάν») είναι το πιο γνωστό από τα έργα του, ένα βιβλίο ήρεμου στοχασμού, φιλάνθρωπης ηθικής, απόσταγμα από το αποθησαύρισμα ενός μακρόχρονου βίου. Πρόκειται για μια συλλογή από αρχές ηθικής και πολιτικής, κανόνες κοινωνικής αγωγής και σαβουάρ βιβρ, φιλοσοφικά αποφθέγματα ή επιγράμματα, τα οποία εισάγονται συνήθως με πνευματώδη και κομψά μικρά αφηγήματα. Η σωστή διακυβέρνηση, η εγκράτεια, ο έρωτας, η νιότη και το γήρας, η εκπαίδευση είναι τα θέματα που απασχολούν τον Σααντί, ο οποίος προβάλλει τη μετριοπάθεια στις επιθυμίες, τα πλεονεκτήματα της σιωπής, τη σημασία της παιδείας και την αγαθή προαίρεση μέσα στην κοινωνία. Μέσα από τον κήπο της ζωής του, ο Σααντί τραγουδά τον έρωτα, την ομορφιά των αγοριών και των κοριτσιών, τη φύση και την εναλλαγή των εποχών, προτείνοντάς μας ταυτόχρονα μια τέχνη του ζην. Ο κήπος με τα ρόδα, είναι γραμμένος σε στίχους με επικό μέτρο και συντίθεται από ιστορίες που απεικονίζουν τις στερεότυπες αρετές των Μουσουλμάνων (δικαιοσύνη, φιλελευθερία, σεμνότητα, ευχαρίστηση) όπως επίσης και από σκέψεις επί της συμπεριφοράς των ντερβίς και των εκστατικών πρακτικών τους. Το Γκιουλιστάν είναι γραμμένο κυρίως σε πρόζα και περιέχει ιστορίες και προσωπικά ανέκδοτα. Το κείμενο είναι γεμάτο με σύντομα ποιήματα, που περιέχουν αφορισμούς, συμβουλές, και πνευματώδη σχόλια. Ο Σααντί επιδεικνύει βαθειά γνώση του παραλογισμού της ανθρώπινης ύπαρξης. Η μοίρα εκείνων που εξαρτώνται από τις διαθέσεις των βασιλέων αντιπαραβάλλεται συχνά με την ελευθερία των ντερβίς. Ο Σααντί είναι γνωστός επίσης για τους πανηγυρικούς και τις ωδές του, που απεικόνιζαν την ανθρώπινη εμπειρία, όπως επίσης για ιδιαίτερες ωδές όπως ο θρήνος για την πτώση της Βαγδάτης μετά την εισβολή των Μογγόλων το 1258. Οι στίχοι του βρίσκονται στο Γκαζαλιγιάτ (Ghazaliyat) και οι ωδές του στο Καζα'ίντ (Qasa'id). Είναι επίσης γνωστός για ένα αριθμό έργων στην αραβική γλώσσα.

Πηγή: theatrecomments