Τα ναυάγια που συγκλόνισαν την Ελλάδα - 22-29 Δεκεμβρίου 1963: Λακωνία

Ο Χριστουγεννιάτικος εφιάλτης που άκουγε στο όνομα Lakonia!

Έμεινε γνωστό ως «το πλοίο με τις έξι ζωές» με τελευταία από αυτές την ελληνική ζωή του, που σίγουρα δεν ήταν μεγάλη και καθόλου ευτυχισμένη!

Στον κινηματογράφο του κρουαζιερόπλοιου οι ταξιδιώτες που απέφυγαν να φορέσουν τουαλέτες και να πιάσουν χορό στα σαλόνια, χαζεύαν το αστέρι του Χόλυγουντ Bob Hope και τη σεξοβόμβα Anita Ekberg να πρωταγωνιστούν στην κωμωδία δράσης της χρονιάς Call Me Bwana. Η κρουαζιέρα είχε ξεκινήσει στις 19 Δεκέμβρη 1963 από το Σάουθάμπτον και στο πολυδιαφημισμένο ταξίδι τους είχαν στόχο τα εξωτικά Κανάρια νησιά.

Επιβιβασμένοι ήταν 646 επιβάτες και 376 μέλη του πληρώματος, συνολικά 1.022 ψυχές και από αυτές υπήρχαν 30 παιδιά. Όλοι τους θα έκαναν αξέχαστα Χριστούγεννα πάνω στο Λακωνία.

Στο πρόγραμμα του και θα περνούσε από Μαδέρα, Τενερίφη, Λας Πάλμας, Καζαμπλάνκα και θα έφτανε μέχρι το Κάντιθ.
Αυτή ήταν η διαφημισμένη 16ήμερη Χριστουγενιάτικη Κρουαζιέρα, με κόστος που ξεκινούσε τις 6,6 λίρες, 5.544 δραχμές της εποχής.

Το θρίλερ ξεκίνησε 22 Δεκεμβρίου 1963, στις 23.00, με το πλοίο να βρίσκεται περίπου 180 μίλια βόρεια της Μαδέρας, όταν παρατήρησαν πυκνό καπνό να βγαίνει από το κλειστό κομμωτήριο. Μέλη του πληρώματος άνοιξαν τη πόρτα και βρέθηκαν να παλεύουν με τη φωτιά. Οι σειρήνες άρχισαν να χτυπούν, όμως οι ταξιδιώτες δεν έδωσαν σημασία, ήταν παραμονές Χριστουγέννων και το γλέντι είχε ανάψει για τα καλά.

Οι εφημερίδες έγραψαν για μια κάφτρα από τσιγάρο και απέκλεισαν την πιθανότητα δολιοφθοράς, ενώ ο τότε Δόκιμος λογιστής στο Λακωνία, Ηλίας Μεταξάς, που έζησε την τραγωδία, έγραψε για το ξεκίνημα της φωτιάς:
«Οι φήμες μεταξύ του πληρώματος ήταν ότι η φωτιά ξεκίνησε από το κομμωτήριο, διότι τάχα, το ψαλίδι με το οποίο οι κυρίες κατσαρώνουν τα μαλλιά τους, είχε ξεχαστεί στην πρίζα και πυρακτώθηκε. Με το μπότζι του πλοίου κατρακύλησε από το τραπέζι έπεσε κάτω και πήρε φωτιά το χαλί ή η κουρτίνα. Αυτό ποτέ δεν ξεκαθαρίστηκε ποτέ, από όσο ξέρω». (Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Περίπλους της Ναυτικής Ιστορίας», τ. 48, σελ. 27, ΙΟΥΛ.-ΣΕΠ. 2004, Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος και στην ιστοσελίδα: http://perialos.blogspot.gr/2013/11/blog-post_9.html)

Η πλούσια ξύλινη επένδυση έγινε τροφή για τις αχόρταγες φλόγες, μέσα στην επόμενη μισή ώρα η φωτιά είχε πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Στις 23:30, το πλοίο έστειλε το πρώτο σήμα κινδύνου, ένα δεύτερο σήμα στάλθηκε τα μεσάνυχτα και το τελευταίο ήταν στις 12:22. Ο έμπειρος Ανδριώτης καπετάνιος Μαθιός Ζαρμπής έδωσε τη διαταγή για την εγκατάλειψη του σκάφους, το τελευταίο μήνυμα έγραφε:
«S O S από τη Λακωνία. Τελευταία φορά. Δεν μπορώ να μείνω πια στην καμπίνα του ασυρμάτου. Αφήνουμε το πλοίο. Παρακαλώ βοηθήστε άμεσα».

Στις 02.10 και 03.30 έφτασαν τα πρώτα δυο διασωστικά αεροπλάνα που ξεκίνησαν τις ρίψεις φωτοβολίδων. Τα χαράματα, στις 04.14, η Αμερικανική αεροπορία ανακοίνωσε ότι οι πρώτοι ναυαγοί του Λακωνία βρίσκονται στις λέμβους του βρετανικού Mondklam και του Αργεντίνικου Salta.Τις επόμενες ώρες έφθασαν το βελγικό Charlesville, το βραζιλιάνικο ψυγείο Rio Grande, το Βρετανικό Stratheden, το ψυγείο με σημαία Παναμά Mehdi. Έχουν περάσει 53 χρόνια κι όμως τέτοιες μαύρες μνήμες δε σβήσουν.

Οι επιζώντες θυμούνται τον μαύρο καπνό, τις αδάμαστες πύρινες φλόγες που στο πέρασμα τους κατάπιναν τα πάντα.
Μοναδική διέξοδος η κρύα θάλασσα (16 βαθμούς C) και η προσπάθεια του πληρώματος να βάλει τάξη στο απερίγραπτο χάος. Από την άλλη οι συγγενείς στη στεριά, το ξενύχτι, η αγωνία για τις ζωές των αγαπημένων τους.

Οι μαρτυρίες των επιζώντων πνιγμένες στο συναίσθημα του τρόμου, ήταν αντικρουόμενες. Μερικοί κατηγορούσαν το πλήρωμα ότι πανικοβλήθηκε και προσπάθησαν να σωθούν οι ίδιοι, ενώ άλλοι τους εκθείαζαν για τη γενναιότητα και την οργάνωσή τους.

Δεκάδες είναι οι καταγεγραμμένες περιπτώσεις στις οποίες αποδεικνύεται ότι το πλήρωμα του Λακωνία ήταν οι μεγάλοι αφανείς ήρωες. Αψήφησαν φλόγες κατέβηκαν στις καμπίνες και έσπασαν πόρτες απεγκλωβίζοντας παιδιά και ηλικιωμένους ή, σε άλλες περιπτώσεις, έσωσαν ανθρώπους τραβώντας τους ακόμη και από τα φινιστρίνια. Υπήρξε παρέμβαση ακόμη και από τον Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας, Πολυχρόνη Πολυχρονίδη, που διέψευδε τις κατηγορίες των ξένων μέσων και χειροκροτούσε το θάρρος των Ελλήνων ναυτικών. Συγκινητικές είναι οι σημερινές αφηγήσεις των επιζώντων στα εκατοντάδες άρθρα που εξακολουθούν να δημοσιεύονται και θυμίζουν την τραγωδία.
Τελικά το Lakonia βυθίστηκε στις 29 Δεκεμβρίου, 6 μέρες αργότερα, ενώ ερυμουλκείτο από το Νορβηγικό Ναυαγοσωστικό «HERCULES» 250 μίλια Νοτιοδυτικά του GIBRALTAR.

Οι εγκαταλελειμμένες Σωσίβιες Λέμβοι, του επέπλεαν επί μήνες στον Ατλαντικό Ωκεανό, δια να μη προκαλέσουν ατυχήματα στην ναυσιπλοΐα, όσα Πολεμικά πλοία τις συναντούσαν τις εβύθιζαν με τα πυρά τους.

Συνολικά 128 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μέσα στη καταστροφή, από αυτούς 95 ήταν επιβάτες και 33 μέλη του πληρώματος. Μόνο οι 53 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τη φωτιά. Οι υπόλοιποι πέθαναν από πνιγμούς και τραυματισμούς, από τις βίαιες πτώσεις ή τα αντικείμενα που επέπλεαν στη θάλασσα και είχαν γίνει φονικά όπλα.

Το ιστορικό του πλοίου

Το τρίτο κρουαζιερόπλοιο Λακωνία δεν είχε αυτό το όνομα από την κατασκευή του. Το πλοίο βγαίνοντας από τα ναυπηγεία βαφτίστηκε Johan Van Oldenbarnevelt, Το όνομα δόθηκε προς τιμήν του Ολλανδού δικηγόρου-πολιτικού του 16ου αιώνα, που έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ανεξαρτησία της Ολλανδίας και εκτελέστηκε αφού κατηγορήθηκε για προδοσία από τους πολιτικούς του αντίπαλους.

Σε μήκος 186 μέτρα και 19.787 τόν. ήταν το μεγαλύτερο πετρελαιοκίνητο πλοίο στην Ολλανδία, με τη κατασκευή του να ξεκινά στις 3 Αυγούστου 1929. Είχε τη δυνατότητα να μεταφέρει 770 επιβάτες (σε τέσσερις κατηγορίες) και 360 μέλη του πληρώματος.

Στο παρθενικό ταξίδι του το Johan Van Oldenbarnevelt ήταν ακόμα στο κανάλι της Βόρειας Θάλασσας με κατεύθυνση προς το λιμάνι Ijmuiden, όταν συγκρούστηκε με το ολλανδικό φορτηγό πλοίο το SS Reggestroom, 3854 τόνων. Το πλοίο είχε μια ζημιά στην πλώρη και επέστρεψε στο Άμστερνταμ για επιδιόρθωση.

Ωστόσο δεν άργησε να αγαπηθεί από τους Ολλανδούς μετανάστες της Αυστραλίας.
Ήταν το καμάρι του ολλανδικού εμπορικού στόλου, πολυτελέστατο και ειδικά κατασκευασμένο για να εξυπηρετήσει την εμπορική διαδρομή μεταξύ της Ολλανδίας και της Ινδονησίας (τότε γνωστή ως οι Ολλανδικές Ινδίες).

Τα έπιπλα για όλα τα δωμάτια της πρώτης κατηγορίας ήταν από έβενο με σπουδαία χειροποίητα ένθετα από κασσίτερο, ενώ στους τοίχους υπήρχαν βαριές και πρωτότυπες ταπετσαρίες.

Ξεχώριζε η εξωτερική πισίνα με τη γυάλινη αποσπώμενη οροφή, τα επτά ευρύχωρα και πολυτελή καταστρώματα, φορτωμένα με τις δημιουργίες του σχεδιαστή Carel Adolph Lion Cachet, και τα έργα τέχνης του διάσημου γλύπτη Lambertus Zijl.

Κατά την διάρκεια της υπηρεσίας του ως Ολλανδικό LINER, είχε βεβαρυμένο ιστορικό πυρκαϊών, γεγονός που ανάγκασε τις Ολλανδικές Αρχές να επιβιβάζουν στα ταξίδια του, άνδρες της Ναυτικής Αστυνομίας ώστε να αποκλείσουν τις υποψίες για ενδεχόμενες δολιοφθορές.

Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια από και προς την Αυστραλία μεταφέροντας στρατεύματα. Τότε το πλοίο απέκτησε και το παρατσούκλι JVO.

Τον Οκτώβριο του 1945 το JVO ανακαινίστηκε και επέστρεψε για λίγο στην προηγούμενη διαδρομή του, συνδέοντας την Ολλανδία με την Ινδονησία. Με την ανεξαρτησία της Ινδονησίας το 1947, ήρθε η μείωση των Ολλανδών που ταξίδευαν προς και από την πρώην αποικία, αντίθετα αυξήθηκαν τα μεταναστευτικά ταξίδια για την Αυστραλία.
Μετασκευάστηκε και είχε τη δυνατότητα να μεταφέρει 1414 επιβάτες (σχεδόν διπλάσιους επιβάτες από τον αρχικό του σχεδιασμό) τώρα πια σε μία ενιαία κατηγορία.
Πραγματοποίησε συνολικά 44 ταξίδια στη Μελβούρνη.
Λίγα χρόνια αργότερα έσβησαν τα μεταναστευτικά ταξίδια, το JVO συνέχισε τα δρομολόγια για την Αυστραλία μέχρι το 1963 και τότε πωλήθηκε σε ελληνικά συμφέροντα (στην ιδιοκτησία της εταιρείας GREEK LINE του ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ) και μετονομάστηκε σε Λακωνία.

• Μόλις οκτώ μήνες μετά την ανακαίνισή του αφού κάηκε βυθίστηκε! Στις πιο τραγικές συμπτώσεις, ενώ το πλοίο Λακωνία ανέβαζε την Ελληνική σημαία, 8 Μαρτίου 1963, μόλις την προηγούμενη μέρα, στις 7 Μαρτίου 1963 είχε καεί ολοσχερώς στον Σκαραμαγκά το Ελληνικό υπερωκεάνιο Βρετάνη!
• Υπήρξαν άλλα δύο ναυάγια με το ίδιο όνομα για τα οποία προσεχώς θα κάνουμε αναφορά. 

Πηγή: huffingtonpost.gr