Ο Μαγικος Αυλός

Το πρόγραμμα της πρώτης παράστασης

Όπερα σε δύο πράξεις του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, ένα από τα διαμάντια του λυρικού ρεπερτορίου. Ο πρωτότυπος τίτλος της στα γερμανικά είναι Die Zauberflöte.

Το έργο γράφτηκε μέσα σε πέντε μήνες σε λιμπρέτο στα γερμανικά του θεατρικού συγγραφέα Εμάνουελ Σικανέντερ (1751-1812), σε μια εποχή που η υγεία του Μότσαρτ ήταν κλονισμένη και βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση. Η πρεμιέρα του Μαγικού Αυλού δόθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1791 στο προάστιο Βάιντεν της Βιέννης και άνοιξε τον δρόμο για τη δημιουργία μιας εθνικής γερμανικής όπερας. Εννέα εβδομάδες μετά την πρεμιέρα του, ο Μότσαρτ θα εγκαταλείψει τα εγκόσμια, σε ηλικία μόλις 35 ετών. Την ίδια περίοδο είχε συνθέσει άλλη μία όπερα, τη Μαγαλοψυχία του Τίτου και το περίφημο Ρέκβιεμ. Η υπερδραστηριότητά του ίσως να τον εξάντλησε.

Η υπόθεση του Μαγικού Αυλού εξελίσσεται στην αρχαία Αίγυπτο, σε απροσδιόριστη εποχή. Η Βασίλισσα της Νύχτας αναθέτει στον πρίγκιπα Ταμίνο να ελευθερώσει την κόρη της Παμίνα, που κρατά αιχμάλωτη ο κακός ιερέας Ζαράστρο. Όσο ο Σαράστρο κρατά την Παμίνα, η βασίλισσα χάνει τη δύναμή της. Για να βοηθήσει τον Ταμίνο, του δίνει ένα μαγικό αυλό. Ο Ταμίνο με τον βοηθό του Παπαγκένο συναντά την Παμίνα και μαγεύεται από την ομορφιά της. Για να την ελευθερώσει από τα βασανιστήρια του Μονόστατου, περνά από δοκιμασίες που του επιβάλλει ο Ζαράστρο, για να αποδείξει ότι είναι ενάρετος, εχέμυθος και αγαθός. Ο Ζαράστρο δεν είναι τελικά το πνεύμα του κακού. Αναγνωρίζει τη δύναμη των δύο νέων και το πάθος τους για την αναζήτηση της αιώνιας αλήθειας και τους ανταμείβει. Στο τέλος, το φως θριαμβεύει πάνω στο σκότος με την εξαφάνιση των κακών, που δεν είναι άλλοι από τη Βασίλισσα της Νύχτας και τον Μονόστατο.
Η αδελφοσύνη, η ελευθερία, η αγάπη, η νίκη του καλού, η αναζήτηση της αρετής, το μεγαλείο της σιωπής και η επικράτηση της αλήθειας είναι οι αξίες που περιγράφει η μεγαλειώδης αυτή όπερα, που μπορεί να διαβαστεί με δύο τρόπους: είτε ως παραμύθι, με τον μαγικό αυλό, τα κουδουνάκια, τις νεράιδες, τους κλόουν και το ερωτευμένο ζευγάρι, είτε ως αλληγορία για τον Ελευθεροτεκτονισμό (Μασονία) και τις αρετές του, όπως προτείνουν πολλοί ειδικοί. Να επισημάνουμε εδώ ότι τόσο ο Μότσαρτ, όσο και Σικανέντερ, υπήρξαν σημαίνοντες μασόνοι. Μάλιστα, κάποιοι ιστορικοί έχουν υποστηρίξει ότι ο Μότσαρτ δολοφονήθηκε επειδή είχε αποκαλύψει τόσα πολλά για τη μυστική αυτή οργάνωση στον Μαγικό Αυλό.

Η πρεμιέρα του Μαγικού Αυλού στην Ελλάδα δόθηκε με καθυστέρηση αιώνων, μόλις στις 18 Ιανουαρίου 1969 από την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Ρόλοι

Ταμίνο (πρίγκηπας, τενόρος)
Ζαράστρο (αρχιερέας του Ναού, μπάσος)
Ομιλητής (μπασοβαρύτονος)
Βασίλισσα της Νύχτας (σοπράνο κολορατούρα)​
Παμίνα (πριγκίπισσα, υψίφωνος)​
Παπαγκένο (κυνηγός πουλιών, βαρύτονος)​
Παπαγκένα (υψίφωνος)​
Μονόστατος (Μαυριτανός στην υπηρεσία του Ζαράστρο, τενόρος)
Τρεις νεράιδες, συνοδοί της Βασίλισσας (δύο σοπράνο και μέτζο σοπράνο)
Τρία νεαρά αγόρια (καλά πνεύματα, σοπράνο)
Τρεις ιερείς (τενόρος και δύο μπάσοι)
Δύο φρουροί (τενόρος, μπάσος)
Τρεις σκλάβοι (δύο τενόροι, ένας μπάσος)
Χορωδία (λαός, σκλάβοι, ιερείς κλπ).

Πηγή: sansimera.gr