Σαν Σήμερα 30 Μαΐου

1381: Ξεσπά η Εξέγερση των Χωρικών (Peasants’ Revolt), η πρώτη μεγάλη λαϊκή εξέγερση στην Αγγλία, με κύριο αίτιο το δυσβάστακτο χαράτσι, που επέβαλε στους υπηκόους του ο νεαρός βασιλιάς Ριχάρδος Β’.

1783: Η εφημερίδα Pennsylvania Evening Post and Daily Advertiser, είναι η πρώτη καθημερινή εφημερίδα, που κυκλοφορεί στις ΗΠΑ.

1793: Τέσσερα περίπου χρόνια μετά την έκρηξη της αστικής επανάστασης στη Γαλλία, πραγματοποιείται νέα λαϊκή εξέγερση στο Παρίσι, έπειτα από την οποία εγκαθιδρύεται επαναστατική δικτατορία των Ιακωβίνων.

1828: Ο Τσάρος Νικόλαος Α΄ αποστέλλει στον Ιωάννη Καποδίστρια, κυβερνήτη του ελληνικού κράτους, ως οικονομική στήριξη 500.000 ρούβλια.

1912: Οι Ιταλοί καταλαμβάνουν τα Δωδεκάνησα.

1913: Στο Λονδίνο υπογράφεται η συνθήκη ειρήνης μεταξύ της ηττημένης κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των νικητών Ελλάδας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Μαυροβουνίου.

Σύμφωνα με τη Συνθήκη αυτή παραχωρούνταν στους νικητές όλα τα εδάφη που βρίσκονταν δυτικά της γραμμής Αίνου - Μηδείας, εκτός της Αλβανίας, που θα παρέμενε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως ανεξάρτητη Ηγεμονία.

Όπως αποδείχθηκε ωστόσο η συγκεκριμένη Συνθήκη έμελε να είναι θνησιγενής, οδηγώντας σε νέο πόλεμο για το εκ νέου μοίρασμα της περιοχής (Β’ Βαλκανικός Πόλεμος).

1917: Ο Αλέξανδρος Α' ανεβαίνει στο θρόνο του Βασιλείου της Ελλάδος, μετά την παραίτηση του πατέρα του Κωνσταντίνου.

1925: Στη Σαγκάη οι φοιτητές οργανώνουν αντιιμπεριαλιστική διαδήλωση. Η αγγλοαμερικανική χωροφυλακή του «διεθνούς» τμήματος της πόλης ανοίγει πυρ κατά των διαδηλωτών, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πολλούς. Η δολοφονική αυτή επίθεση ξεσηκώνει κύμα αγανάκτησης στην Κίνα και διεθνώς. Στη Σαγκάη κηρύσσεται γενική απεργία. Αρχίζει το λαϊκό «κίνημα της 30 του Μάη».

1930: Ένοπλη εξέγερση στην Ινδοκίνα. Στο Σαμόϊ, 200 χλμ. βορειοδυτικά της Σαϊγκόν χιλιάδες αγρότες διαδηλώνουν με κόκκινες σημαίες ενάντια στους φόρους. Ακολουθούν αιματηρές συγκρούσεις με γαλλικά στρατεύματα. Στην επαρχεία Σάντεξ ο διοικητής, υπό την πίεση των αγροτικών κινητοποιήσεων, αναγκάστηκε να αναστείλει τους φόρους και να παραχωρήσει γη.

1935: Στη Γαλλία, εκτός από Κομμουνιστικό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, προσχωρούν στο Λαϊκό Μέτωπο το Ριζοσπαστικό, το Ριζοσπαστικό - Σοσιαλιστικό, το Δημοκρατικό - Σοσιαλιστικό, καθώς και διάφοροι άλλοι ανένταχτοι.

1941: Λήγει η Μάχη της Κρήτης, με την κατάληψη όλου του νησιού από τους Γερμανούς.

1941: Δύο 19χρονοι φοιτητές ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας, φοιτητές της Ανώτατης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (Α.Σ.Ο.Ε.Ε.) και της Νομικής Αθηνών, κατεβάζουν τη γερμανική σημαία από τον ιστό στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, ως ένδειξη αντίστασης στη γερμανική κατοχή. Όλα έγιναν τη νύκτα της 30ης Μαΐου, ξημερώνοντας η 31η Μαΐου του 1941. Οι δύο τολμηροί φοιτητές αφαίρεσαν τη γερμανική πολεμική σημαία του Γ΄ Ράιχ, που κυμάτιζε σε ιστό στην Ακρόπολη Αθηνών, κυριολεκτικά κάτω από τα μάτια της εκεί φρουράς.

Το τολμηρό εκείνο εγχείρημα προκάλεσε κύμα ενθουσιασμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό που μεταδόθηκε η είδηση. Η πράξη τους ενέπνευσε τους Έλληνες που αντιστέκονταν ενάντια στον κατακτητή που καθιέρωσε και τους δύο ως σύμβολα αντίστασης κατά της χιτλερικής κατοχής. Ο Γάλλος στρατηγός Ντε Γκωλ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο ως «Πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης». Βέβαια το ναζιστικό καθεστώς απάντησε με καταδίκη των υπευθύνων (του Γλέζου και του Σάντα) ερήμην σε θάνατο από το γερμανικό στρατοδικείο. Έτσι ξεκίνησε μια εκτεταμένη αναζήτηση όπου και τελικά, σχεδόν ένα χρόνο μετά, στις 24 Μαρτίου του 1942 ο Μ. Γλέζος και ο συνεργός του συλλαμβάνονται από γερμανικό κλιμάκιο και φυλακίζονται στις φυλακές Αβέρωφ. Εκεί ο Γλέζος εξαιτίας απάνθρωπων βασανιστηρίων προσβλήθηκε από φυματίωση βαριάς μορφής οπότε και αφέθηκε ελεύθερος.

1941: Από τη Γαύδο δραπετεύει ομάδα από 7 εξόριστους κομμουνιστές. Ανάμεσά τους ο Λεωνίδας Στρίγκος και ο Μάρκος Βαφειάδης.

1942: Συγκροτείται το Κεντρικό Επιτελείο του παρτιζάνικου κινήματος της ΕΣΣΔ. Η συμβολή των παρτιζάνων, που δρούσαν στα μετόπισθεν του Γερμανικού στρατού, στη γενικότερη πολεμική προσπάθεια του Σοβιετικού λαού υπήρξε ανεκτίμητη. Οι παρτιζάνοι έφτασαν να μετρούν, από 90.000 μαχητές το 1941, 550.000 το 1943.

1943: Ο Γιόζεφ Μένγκελε διορίζεται γιατρός του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς Μπίρκεναου όπου στο εξής θα πραγματοποιήσει απάνθρωπα πειράματα με κρατούμενους. Έμεινε στην ιστορία ως ο Άγγελος του Θανάτου.

1948: Δημοσιεύεται δήλωση της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης (Κυβέρνηση του Βουνού), στην οποία τονίζεται ότι είναι έτοιμη να δεχτεί και ενθαρρύνει οποιαδήποτε πρωτοβουλία για την ειρηνική εξομάλυνση της κατάστασης και την αποκατάσταση της δημοκρατικής ζωής στην Ελλάδα.

1950: Τη νύχτα της 30 προς 31 Μάη πραγματοποιείται στρατιωτικό πραξικόπημα από τον ΙΔΕΑ, που κατηύθυνε ο Παπάγος. Ο ίδιος το πρωί της 31/5 το σταμάτησε.

1959: Τη νύχτα της 30 προς 31 Μάη πραγματοποιείται στρατιωτικό πραξικόπημα από τον ΙΔΕΑ, που κατηύθυνε ο Παπάγος. Ο ίδιος το πρωί της 31/5 το σταμάτησε.

1962: Η Μικτή Θεσσαλονίκης νικά 2-1 την Μπαρτσελόνα σε φιλικό παιγνίδι. Το νικητήριο γκολ πετυχαίνει ο Λώλος Χασεκίδης του Ηρακλή.

1962: Σέντρα στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στη Χιλή.

1967: Στον απόηχο αλλεπάλληλων πραξικοπημάτων και συγκρούσεων, ο στρατιωτικός διοικητής της επαρχίας Μπιάφρα της Νιγηρίας ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την υπόλοιπη χώρα.

1968: Ο στρατηγός Ντε Γκολ διαλύει την Εθνοσυνέλευση και προκηρύσσει εκλογές για τις 23 Ιούνη, ενώ σε τηλεοπτικό του μήνυμα προς το γαλλικό λαό ισχυρίζεται ότι υπάρχει «κίνδυνος κομμουνιστικής δικτατορίας» και απειλεί εμμέσως με δικό του συνταγματικό πραξικόπημα και εμφύλια σύρραξη.

1969: Οι πρώτες γυναίκες αστυφύλακες στην Ελλάδα, αναλαμβάνουν υπηρεσία.

1972: 25 άτομα σκοτώνονται και 72 τραυματίζονται στο διεθνές αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, όταν μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης «Ιαπωνικός Κόκκινος Στρατός», που υποστηρίζουν την Παλαιστινιακή υπόθεση, βγαίνουν από αεροσκάφος της Air France και επιτίθενται σε πλήθος περίπου 300 ατόμων με χειροβομβίδες και αυτόματα πυροβόλα.

1974: Οι μητέρες και οι συγγενείς των πολιτικών κρατουμένων φοιτητών, με έκκληση τους προς την παγκόσμια κοινή γνώμη καταγγέλλουν τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκαν στην Ασφάλεια και στο Μπογιάτι, ζητώντας τη συμπαράσταση για τη σωτηρία τους.

1979: Οι Τούρκοι αξιώνουν με ψήφισμα να γίνει τζαμί η Αγία Σοφία.

1982: Η Ισπανία γίνεται το 16ο μέλος του ΝΑΤΟ. Είναι η πρώτη χώρα που μπαίνει στον οργανισμό μετά την είσοδο της Δυτικής Γερμανίας το 1955.

1990: Πραγματοποιείται η πρώτη μεταμόσχευση ήπατος στην Ελλάδα στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης και διαρκεί 5,5 ώρες.

1998: Η Κατερίνα Θάνου σπάει το ρεκόρ στα 100 μέτρα γυναικών, σημειώνοντας επίδοση 10.99.

2006: Η τρομοκρατική οργάνωση Επαναστατικός Αγώνας εξαπολύει βομβιστική επίθεση κατά του τότε υπουργού Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκη, έξω από το σπίτι του στο Λυκαβηττό. Ο εκρηκτικός μηχανισμός, που είχε ενεργοποιηθεί με τηλεχειρισμό, είχε τοποθετηθεί σε σακβουαγιάζ που είχε αφεθεί σε ποδήλατο.

Γεννήσεις

1672 - Μεγάλος Πέτρος, τσάρος της Ρωσίας (1682-1725). (Θαν. 28/1/1725)

1814 - Γεννιέται στο Πριαμούκινο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας ο Μιχαήλ Μπακούνιν. Ο Μπακούνιν εμφανίζονταν σαν θεωρητικός του αναρχοκομμουνισμού με ένα κράμα ουτοπικών σοσιαλιστικών ιδεών και προυντονισμού (ο ίδιος θεωρούσε τον Προυντόν δάσκαλό του).

Στην Α΄ Διεθνή (Διεθνής Ενωση των Εργατών) ξέσπασε σφοδρή αντιπαράθεση ανάμεσα στον Κ. Μαρξ και στον Μπακούνιν γύρω από σημαντικά θεωρητικά ζητήματα σε σχέση με το κράτος, την ταξική πάλη κλπ. Ο Μπακούνιν και οι οπαδοί του έπειτα από σκληρή διαπάλη διαγράφτηκαν από τη Διεθνή. Η Παρισινή Κομμούνα ήρθε να επιβεβαιώσει τη μαρξιστική θέση για την επαναστατική εξουσία και τα καθήκοντά της. Κατόπιν, ο Μπακούνιν συνδέθηκε με το Νετσάγιεφ, υποστηρίζοντας την ατομική τρομοκρατία και διαμορφώνοντας σχέδια εξέγερσης. Οι οπαδοί του Μπακούνιν έπαιξαν τότε σοβαρό ρόλο στο προβοκάρισμα των ταξικών αγώνων της εποχής.

1875 - Τζιοβάνι Τζεντίλε, Ιταλός φιλόσοφος

1908 - Χανς Όλοφ Γκόστα Αλφβέν, Σουηδός φυσικός και νομπελίστας

1909 - Μπένι Γκούντμαν, Αμερικανός κλαρινετίστας, ο «βασιλιάς του σουίνγκ». (Θαν. 13/6/1986)

1912 - Τζούλιους Άξελροντ, Αμερικανός βιοχημικός

1931 - Γεράσιμος Αρσένης, έλληνας οικονομολόγος και πολιτικός. (Θαν. 19/4/2016)

1934 - Αλεξέι Λεόνωφ, Ρώσος κοσμοναύτης και ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε στο διάστημα το 1965

1934 - Αλκέτας Παναγούλιας, Έλληνας βετεράνος ποδοσφαιριστής και προπονητής

1951 - Ζντράβκο Τσόλιτς, Βόσνιος τραγουδιστής

1974 - Σι-Λο Γκριν, τραγουδιστής των Gnarls Barkley.

1974 - Κωνσταντίνος Χαλκιάς, Έλληνας ποδοσφαιριστής

1976 - Ραντοσλάβ Νεστέροβιτς, Σλοβένος καλαθοσφαιριστής

1980 - Στίβεν Τζέραρντ, διεθνής άγγλος ποδοσφαιριστής

Θάνατοι

1416 - Η Καθολική Εκκλησία στέλνει στην πυρά τον Τσέχο θεολόγο Ιερώνυμο της Πράγας ως αιρετικό.

1431 - Η Ζαν ντ’ Αρκ, γνωστή και ως Ιωάννα της Λορένης, καίγεται στην πυρά από ένα αγγλικό συμβούλιο στη Ρουέν της Γαλλίας.

1593 - Κρίστοφερ Μάρλοου, Άγγλος θεατρικός συγγραφέας

1640 - Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, Φλαμανδός ζωγράφος

1770 - Φρανσουά Μπουσέ, Γάλλος ζωγράφος

1778 - Βολταίρος, Γάλλος συγγραφέας και διανοούμενος της Αναγέννησης (φιλολογικό ψευδώνυμο του Φρανσουά Μαρί Αρουέ). (Γεν. 21/11/1694)

1826 - Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο μητροπολίτης που ύψωσε το λάβαρο της ελληνικής επανάστασης του 1821, από τους λίγους ιεράρχες που είχαν μυηθεί στην Φιλική Εταιρία παραμονές της Επανάστασης του 1821. (Γεν. 25/3/1771)

1912 - Ουίλμπουρ Ράιτ, Αμερικανός πρωτοπόρος της αεροπλοΐας

1960 - Μπόρις Πάστερνακ, Ρώσος συγγραφέας και νομπελίστας

1977 - Βασίλης Ρώτας, έλληνας λογοτέχνης, που μετέφρασε στα ελληνικά όλα τα έργα του Γουίλιαμ Σέξπιρ. (Γεν. 23/4/1889)

1993 - Σαν Ρα, Αμερικανός μουσικός

2006 - Σοχέι Ιμαμούρα, Ιάπωνας σκηνοθέτης

2007 - Ουίλιαμ Μέρεντιθ, Αμερικανός ποιητής και πανεπιστημιακός

Πηγή: newsbeast.gr, 902.gr, sansimera.gr, atexnos.gr