Τα ναυάγια που συγκλόνισαν την Ελλάδα - Όρια - 12 Φεβρουαρίου 1944



Το άγνωστο ναυάγιο. 

Το ναυάγιο του «Όρια» που δεν είναι τόσο «διάσημο», είχε σχεδόν τετραπλάσια θύματα από αυτό του πασίγνωστου Τιτανικού, γι΄αυτό πολλοί το χαρακτήρισαν «άγνωστο Τιτανικό».

Μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες, που παραμένει ευρέως άγνωστη. Συνέβη το βράδυ της 12ης Φεβρουαρίου 1944 κοντά στη νησίδα Πάτροκλος (Γαϊδουρονήσι), που βρίσκεται στον Σαρωνικό απέναντι από τα Λεγρενά.

Βρισκόμαστε στο προτελευταίο έτος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η Ιταλία έχει συνθηκολογήσει (8 Σεπτεμβρίου 1943) και οι Γερμανοί κατέχουν πλέον τα Δωδεκάνησα. Η ιταλική φρουρά έχει παραδοθεί και βρίσκεται υπό καθεστώς αιχμαλωσίας.

Σημειώνεται ότι ο ακριβής αριθμός των Ιταλών αιχμαλώτων παραμένει αδιευκρίνιστος, καθώς σε διαφορετικές πηγές αναφέρεται πως ήταν από 4.046 ως 4.233. Εκτός από τους αιχμαλώτους, στο πλοίο επέβαιναν ακόμα 90 Γερμανοί στρατιώτες (οι 30 ως φρουρά), ενώ το πλήρωμα αποτελείτο από πέντε ναυτικούς, μεταξύ των οποίων ένας Έλληνας μηχανικός, και τον Νορβηγό καπετάνιο Μπιάρνε Ρασμούσεν.

Τις απογευματινές ώρες της 11ης Φεβρουαρίου 1944, 4.046 ιταλοί στρατιωτικοί στοιβάχτηκαν στα αμπάρια του νορβηγικού πλοίου «Όρια» (Oria), που είχε επιταχθεί από τις γερμανικές αρχές. Το μόλις 2.127 τόνων πλοίο ήταν φορτηγό και είχε ναυπηγηθεί στην Αγγλία το 1920. Το πλοίο δεν ήταν αξιόπλοο και δεν πληρούσε τους κανόνες ασφαλείας για να μεταφέρει εμπορεύματα και φυσικά ανθρώπους....

Το «Όρια» αναχώρησε τις πρώτες βραδυνές ώρες από τη Ρόδο με άσχημο καιρό και κατεύθυνση τον Πειραιά. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής του δέχθηκε επίθεση από αγγλικά πλοία και από το ολλανδικό υποβρύχιο «Ντολφάιν», αλλά κατάφερε να ξεφύγει με τη βοήθεια των τριών ελαφρών αντιτορπιλικών που το συνόδευαν (τα ιταλικά ελαφρά αντιτορπιλικά ΤΑ16, ΤΑ17 και ΤΑ19, τα οποία είχαν καταληφθεί από τους Γερμανούς.).

Γύρω στις 6.30 το απόγευμα της επομένης, 12 Φεβρουαρίου, πλέοντας με ταχύτητα 9 κόμβων, το «Όρια» έφθασε στην περιοχή του Σουνίου, όπου επικρατούσε σφοδρή κακοκαιρία, με την ταχύτητα των ανέμων να φτάνει στα 10 μποφόρ!
Τις βραδυνές ώρες της 12ης Φεβρουαρίου το κατάφορτο με τους ιταλούς πλοίο προσέκρουσε στον βράχο Μεδίνα κοντά στη νησίδα Πάτροκλος (γεωγραφικό πλάτος, 37ο 39' βόρεια, γεωγραφικό μήκος 23ο 59' ανατολικά), σε απόσταση 25 μιλίων ΝΑ του λιμανιού του Πειραιά. Το πλοίο πήρε κλίση και άρχισε να βυθίζεται. Η θάλασσα της περιοχής έγινε ο υγρός τάφος για χιλιάδες Ιταλούς που ήταν στοιβαγμένοι στα αμπάρια του.

Συνολικά, 4.074 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους (4.025 Ιταλοί, 44 Γερμανοί και 5 μέλη του πληρώματος). Οι διασωθέντες ανέρχονται σε μόλις 28, 21 Ιταλοί, 6 Γερμανοί και ο Έλληνας μηχανικός του πλοίου ( Σύμφωνα με άλλες πηγές οι διασωθέντες ήταν ο καπετάνιος, ο Έλληνας μηχανικός , 45 Γερμανοί και 49 Ιταλοί στρατιώτες) .H σχεδόν αύτανδρη βύθιση του «Όρια» δεν οφείλεται μόνο στην κακοκαιρία και τους κακούς χειρισμούς του νορβηγού πλοιάρχου, αλλά κυρίως στον ασφυκτικό εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων στ' αμπάρια ενός μικρού και παμπάλαιου σκάφους. Η φήμη που κυκλοφόρησε τότε ότι τορπιλίστηκε από το υποβρύχιο «Παπανικολής» δεν ευσταθεί, αφού εκείνη την ημέρα το θρυλικό υποβρύχιο έπλεε μεταξύ Κρήτης και Λιβάνου.

Κάποιοι από τους κατοίκους της περιοχής όπως ανέφεραν, που έσπευσαν να βοηθήσουν όσους είχαν καταφέρει να επιζήσουν, ήρθαν αντιμέτωποι με έναν αμετανόητο Γερμανό, ο οποίος αντί να δεχτεί τη βοήθειά τους, ύψωσε το όπλο του για να τους απειλήσει....

Και όμως, το πολύνεκρο αυτό ναυάγιο, που ξεπερνά κατά πολύ αυτό του Τιτανικού (1.523 νεκροί), δεν καταγράφηκε πουθενά. Ούτε στα συμβάντα των ελληνικών λιμεναρχείων, ούτε στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, ούτε στις αθηναϊκές εφημερίδες που δεν ανέφεραν λέξη. Κι ας γέμισαν πτώματα οι παραλίες από τον Xάρακα ως το Λαγονήσι, που θύμιζαν «μαρίδα στο τηγάνι», σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό ενός κατοίκου της περιοχής. H ναζιστική λογοκρισία απαγόρευσε την καταγραφή ή τη δημοσίευση οποιασδήποτε σχετικής πληροφορίας.

Τα επόμενα χρόνια πολλοί δύτες εξερεύνησαν το ναυάγιο του «Όρια» και έδωσαν συγκλονιστικές περιγραφές. Τα απομεινάρια του βρίσκονται σε βάθος από 28 έως 42 μέτρα.

Η μαρτυρία του Ιταλού

Ο Julius Antoniacci υπηρετούσε στη Ρόδο στο 148ο Σύνταγμα ως ραδιοτηλεγραφητής. Συνελήφθη από τους Γερμανούς και είχε την ¨τυχη» να μην μπει στο «Όρια» αλλά να μεταφερθεί στην Αθήνα με αεροπλάνο. Μαζί με άλλους ιταλούς αιχμαλώτους στάλθηκε στον τόπο του ναυαγίου για να θάψουν τα θύματα. Η μαρτυρία του είναι αποκαλυπτική: «Μας φόρτωσαν μαζί με άλλους συντρόφους σ’ ένα φορτηγό αυτοκίνητο και μας είπαν ότι θα πηγαίναμε σε κάποια παραλία και από εκεί θα φεύγαμε για τη Γερμανία. Μόλις πλησιάσαμε κοντά στην ακροθαλασσιά συνειδητοποίησα ότι ο κόλπος ήταν γεμάτος πτώματα, ξεβρασμένα στην παραλία ή έπλεαν στο έλεος των κυμάτων. Ο αριθμός των θυμάτων ήταν τόσο μεγάλος που λιποθύμησα μόλις αντίκρισα τα πτώματα επειδή ήμουν μικρός. Αφού συνήλθα, οι δύο Γερμανοί φρουροί που μας συνόδευαν μας διέταξαν να θάψουμε όλα τα πτώματα σ’ ένα μαζικό τάφο. Μας έδωσαν μια σωσίβια λέμβο, γάντια, φτυάρια και μασούσαμε καπνό για να καλυφθεί η μυρωδιά και δυσωδία των πτωμάτων. Ο τάφος ήταν αδύνατο να σκαφτεί βαθιά ,γιατί στο μισό μέτρο βρήκαμε ένα στρώμα από σκληρό βράχο. Έτσι ο τάφος έγινε επιφανειακά, όσο μπορούσαμε να σκάψουμε για να θάψουμε τα πτώματα που είχαν γίνει τροφή στα αρπακτικά πουλιά και στα αγρίμια της νύχτας. Τα πτώματα των στρατιωτών μετά από μέρες που βρισκόταν στο νερό, βρωμούσαν , ήταν τρομερό. Η εργασία αυτή διήρκησε περίπου δύο μήνες . Μέναμε με τέσσερις άλλους συντρόφους και μαζί με δύο φύλακες Γερμανούς σ’ ένα κτίριο κοντά στην ακτή. Η θάλασσα ξέβραζε συνεχώς πτώματα και έπρεπε να τα θάψουμε. Όταν τελειώσαμε με τον τάφο, φύτεψα αγριολούλουδα και με πέτρες έγραψα την λέξη «DUX= ηγέτες» για να θυμίζω ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν ποτέ «ΦΑΣΙΣΤΕΣ». ...

Πηγή: sansimera.gr, mixanitouxronou.gr, iefimerida.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Άντον Τσέχωφ: Ο Γλάρος - Αποσπάσματα

Γεώργιος Δροσίνης - Αποφθέγματα

Παύλος Σιδηρόπουλος - Το ξύπνημα

Δάντης Αλιγκέρι - Αποφθέγματα

Ουαρσαν Σαιρ: Πατρίδα

Μέμα Σταθοπούλου

Πιέρ Πάολο Παζολίνι - Αποφθέγματα