Τα ναυάγια που συγκλόνισαν την Ελλάδα - COTY I: 7 Ιανουαρίου 1993

Δεκαεφτά ανθρώπινες ζωές (11 Έλληνες και 6 Ρώσοι ναυτικοί) πήρε μαζί του στον πάτο του Κάβου Μαλιά το υπό παναμέζικη σημαία, σάπιο τσιμεντάδικο "COTY I", την άγρια νύχτα των Θεοφανίων του 1993. Επλεε από τη Χαλκίδα για τη Σικελία, μέσω Περάματος, φορτωμένο με 3.666 τόνους τσιμέντο. Για το μοιραίο ταξίδι του έφυγε από τη Χαλκίδα την παραμονή των Φώτων. Έφθασε την ίδια ημέρα στον Πειραιά, όπου παρέμεινε «τράνζιτ» και ανήμερα των Θεοφανίων ξεκίνησε, παρά τον κακό καιρό και τη θαλασσοταραχή για τον προορισμό του.Οι καιρικές συνθήκες ήταν εξαιρετικά δυσμενείς. Επικρατούσε σφοδρή θαλασσοταραχή. Οι άνεμοι έφταναν τα 10 - 11 μποφόρ. Αλλά το ταξίδι ήταν προγραμματισμένο από την εταιρία "Γκόλντεν Γιούνιον Σίπινγκ Κόμπανι" του Θ. Βενιάμη,στην οποία ανήκε το πλοίο. Καμιά αιτία δε θα το ανέβαλλε! Ξεκίνησε, λοιπόν, το "COTY I" από τις εγκαταστάσεις των "Τσιμέντων Χαλκίδας", κόβοντας εισιτήριο για το θάνατο.

Ήταν τρεις τα ξημερώματα όταν πέντε μίλια νότια του νησιού Παράπολα, έξω από τον Κάβο Μαλιά, η στραπατσαρισμένη από άλλο ατύχημα πλώρη του δεν άντεξε. Σ' ένα σημείο της προκλήθηκε ρήγμα. Ορμησαν μέσα τα μανιασμένα κύματα, κάνοντας το καράβι να πάρει κλήση 20 μοιρών. Οι μηχανές του έσβησαν. Το φορτίο του μετατοπίστηκε και μέσα σε λίγα λεπτά βυθίστηκε αύτανδρο! Μέχρι την τελευταία στιγμή ο καπετάνιος είχε επαφή με τον πλοιοκτήτη, αλλά ο τελευταίος επιδεικνύοντας τη γνωστή εγκληματική αδιαφορία των εφοπλιστών, τον καθησύχαζε, αντί να τον διατάξει να εκπέμψει SOS...

Παρά τις προσπάθειες του τάνκερ «Κρήτη WAVE» του Ομίλου Βαρδινογιάννη, του ρυμουλκού «Μέγας Αλέξανδρος» και της φρεγάτας «ΕΛΛΗ» που έσπευσαν προς βοήθεια, στάθηκε αδύνατο να περισυλλεγούν ζωντανοί οι 17 ναυτικοί του πληρώματος.

Το «Coty I», φορτηγό πλοίο με παναμέζικη σημαία, αλλά ελληνικών συμφερόντων, είχε ναυπηγηθεί το 1962 και αγοράστηκε από την εταιρεία Golden Union Shipping του εφοπλιστή Θόδωρου Βενιάμη δέκα χρόνια αργότερα. Εκτελούσε μεταφορές τσιμέντου από τη Χαλκίδα στη Λικάτα Ιταλίας. Το εκτόπισμα ήταν 2.786 κόρων και το φορτίο που μετέφερε ήταν 3.600 τόνων.

Ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Αλέξανδρος Παπαδόγγονας, που ρωτήθηκε γιατί το πλοίο ξεκίνησε από το λιμάνι του Πειραιά παρά τη μεγάλη θαλασσοταραχή, έδωσε την εξήγηση ότι ύμφωνα με το εγχειρίδιο ασφαλείας της ναυσιπλοΐας, το «Coty I» δεν υπόκειτο στις απαγορεύσεις απόπλου, που ισχύουν μόνο για τα ελληνικά επιβατηγό πλοία και για τα φορτηγά με ελληνική σημαία κάτω των 500 κόρων, ενώ παραδέχθηκε την αδυναμία των σωστικών συνεργείων εξαιτίας των δυσμενέστατων καιρικών συνθηκών.

Πάντως, ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά του πλοιοκτήτη του «Coty I» Θόδωρου Βενιάμη για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και πρόκληση ναυαγίου από αμέλεια. 

Στις 7 Μαΐου 1997 στο εδώλιο του 1ου Τριμελούς Πλημμελειοδικείου της Αθήνας κάθισε ο πρόεδρος του ΔΣ της εταιρίας (που έχει την έδρα της στον Παναμά) Θ. Βενιάμης,κατηγορούμενος για "ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και πρόκληση ναυαγίου από αμέλεια". Σύμφωνα με τις κατηγορίες, επέτρεψε την πραγματοποίηση του ταξιδιού, αν και γνώριζε τις συνθήκες που επικρατούσαν στο Μυρτώο Πέλαγος και, επομένως, θα μπορούσε να απαγορεύσει τον απόπλου ή να αποφασίσει αλλαγή της πορείας του πλοίου, μέσω Ισθμού. Επίσης, ανέθεσε καθήκοντα πλοιάρχου στον Ι. Μαρτάκη,ο οποίος είχε προσληφθεί στην εταιρία το Δεκέμβρη του 1992 και όχι στον προηγούμενο πλοίαρχο Κ. Γιαμά,που ήταν πιο έμπειρος και θα κατάφερνε, ίσως, να νικήσει τη φουρτούνα, να αποτρέψει το ναυάγιο και να οδηγήσει το σκάφος στον προορισμό του.

Στο κατηγορητήριο σημειωνόταν, ακόμα, ότι το "COTY I" παρουσίαζε προβλήματα ασφαλούς ναυσιπλοϊας από το Μάη του 1992, όταν κατά την πλαγιοδέτησή του σε λιμάνι της Σικελίας προσέκρουσε στην προβλήτα, με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιές στην πλώρη. Τέλος, επισημάνθηκε ότι, αν και εγκαίρως ο καπετάνιος είχε ενημερώσει τον κατηγορούμενο για την κλίση του σκάφους και τη μετατόπιση του φορτίου, αυτός δεν του έδωσε εντολή να στείλει σήμα κινδύνου.

Καταθέτοντας στη δίκη, ως μάρτυρες, ο πλοίαρχος Κ. Γιαμάς και ο αρχιπλοίαρχος Ν. Δήμου απέδωσαν την ευθύνη του ναυαγίου σε εξωγενείς παράγοντες (μετατόπιση φορτίου, σβήσιμο μηχανών, θαλασσοταραχή) και όχι στον πλοιοκτήτη. Αντίθετα, οι συγγενείς των θυμάτων τόνισαν ότι οι εφοπλιστές δίνουν όλες τις εντολές σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία και άρα είναι υπεύθυνοι για ό,τι συμβεί. Κατάγγειλαν, εξάλλου, ότι το "COTY I" ήταν"πλωτό φέρετρο και όχι καράβι", "το κατάστρωμά του ήταν τσιμενταρισμένο σαν ταράτσα πολυκατοικίας για να μη φαίνονται οι τρύπες", "κρέμονταν οι σκουριές από παντού", "ταξίδευε με ποσοστό φθορών 30,5%, όταν το ανώτατο όριο είναι 10%"... "Τους συμφέρει να πνίγεται ο κόσμος με τα σαπιοκάραβά τους για να εισπράττουν τις ασφάλειες", τόνισε χαρακτηριστικά μία μάρτυρας.

Πηγή: rizospastis.gr, sansimera.gr