Ερνέστο Τσε Γκεβάρα - Γράμμα στον Φιντέλ Κάστρο

Το γράμμα αυτό διαβάστηκε από Τον Φιντέλ Κάστρο στις 3 Οκτωβρίου 1965 σε δημόσια τελετή όπου ανακοινώθηκε η Κεντρική Επιτροπή του νεοιδρυμένου Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας. Μπροστά στη γυναίκα και τα παιδιά του Γκεβάρα ο κάστρο τόνισε “Θα σας διαβάσω ένα γράμμα χειρόγραφο και αργότερα δακτυλογραφημένο, από το σύντροφο Ερνέστο Γκεβάρα, ένα γράμμα που από μόνο του Είναι αρκετά επεξηγηματικό.” Αφού το διάβασε συμπλήρωσε ο κάστρο: “Το γράμμα δεν έχει ημερομηνία, αφού θα έπρεπε να διαβαστεί στην πιο κατάλληλη στιγμή, αλλά στην πραγματικότητα επιδόθηκε φέτος, την πρώτη του Απρίλη.” Η ανάγνωση αυτού του γράμματος υπήρξε η πρώτη δημόσια εξήγηση σχετικά με την απουσία του Γκεβάρα από την Κούβα.

Αβάνα,
Έτος της Γεωργίας

Φιντέλ,

Θυμάμαι τούτη τη στιγμή πολλά πράγματα, τότε που σε γνώρισα στο σπίτι της Μαρία Αντόνια, τότε που μου πρότεινες να έρθω μαζί σας, όλη την ένταση των προετοιμασιών.

Κάποια μέρα ήρθαν και ρώτησαν ποιος θα έπρεπε να ειδοποιηθεί σε περίπτωση θανάτου μας, και η υπαρκτή πιθανότητα να γίνει κάτι τέτοιο μας συγκλόνισε όλους. Αργότερα μάθαμε πως ήταν αλήθεια, πως σε μία επανάσταση ή νικάς ή πεθαίνεις (αν είναι αληθινή). Πολλοί σύντροφοι έπεσαν στη μέση του δρόμου προς τη νίκη.

Σήμερα όλα έχουν έναν τόνο λιγότερο δραματικό, γιατί είμαστε πιο ώριμοι. Τα γεγονότα όμως επαναλαμβάνονται. Νιώθω πως έχω πια εκπληρώσει το μέρος εκείνο του χρέους μου που έδενε με την κουβανική επανάσταση στο έδαφός της, και σας αποχαιρετώ, εσένα, τους συντρόφους, το λαό σου που είναι πια και δικός μου.

Παραιτούμαι επίσημα από τα καθήκοντά μου στην ηγεσία του Κόμματος, από τη θέση του υπουργού, από το βαθμό του κομαντάντε, από την κουβανική υπηκοότητα. Καμία νομική σχέση δεν με συνδέει με την Κούβα, μόνο δεσμοί άλλου είδους, που δεν μπορούν να σπάσουν όπως οι διορισμοί σε κάποιες θέσεις.

Κοιτάζοντας τη ζωή μου ως τώρα, πιστεύω πως έχω δουλέψει με αρκετή τιμιότητα και αφοσίωση για την εδραίωση της επαναστατικής νίκης. Το μοναδικό μου κάπως σοβαρό σφάλμα είναι που δεν είχα περισσότερη εμπιστοσύνη σ’ εσένα από τις πρώτες στιγμές στη Σιέρα Μαέστρα και που δεν είχα καταλάβει αρκετά γρήγορα τις δυνατότητές σου σαν καθοδηγητή και επαναστάτη. Έζησα θαυμάσιες μέρες και ένιωσα πλάι σου την περηφάνια να ανήκω στο λαό μας, τις λαμπρές μα και θλιβερές μέρες της κρίσης στην Καραϊβική.

Σπάνια έλαμψε τόσο ένας πολιτικός όσο εκείνες τις ημέρες, και νιώθω περήφανος που σε ακολούθησα δίχως δισταγμούς, που ταυτίστηκα με τον τρόπο που σκέφτεσαι, βλέπεις και εκτιμάς τους κινδύνους και τις αρχές.

Άλλες χώρες του κόσμου ζητάνε τη συμβολή των σεμνών μου προσπαθειών. Εγώ μπορώ να κάνω αυτό που εσένα δεν σου επιτρέπεται, λόγω των ευθυνών του απέναντι στην Κούβα, και έφτασε η ώρα να αποχωριστούμε.

Ας γίνει γνωστό πως το κάνω με ένα μίγμα χαράς και πόνου. Αφήνω εδώ ότι πιο αγνό ανάμεσα στις ελπίδες μου σαν δημιουργού και ότι πιο αγαπητό ανάμεσα στις αγαπημένες μου υπάρξεις. Και αφήνω έναν λαό που με δέχτηκε σαν παιδί του. Αυτό αποδυναμώνει ένα μέρος από το πνεύμα μου. Στα νέα πεδία των μαχών θα μεταφέρω την πίστη που εσύ μου έχεις εμπνεύσει, το επαναστατικό πνεύμα του λαού μου, την αίσθηση ότι εκπληρώνω το πιο ιερό χρέος μου: να αγωνίζομαι ενάντια στον ιμπεριαλισμό όπου και αν αυτός βρίσκεται. Αυτό ανακουφίζει και θεραπεύει αποτελεσματικά οποιαδήποτε βαθιά πληγή.

Λέω για μια ακόμη φορά πως απαλλάσσω την Κούβα από οποιαδήποτε ευθύνη, εκτός από αυτήν που πηγάζει από το παράδειγμά της. Και αν οι τελευταίες μου ώρες με βρουν κάτω από άλλους ουρανούς, η τελευταία σκέψη μου θα είναι για αυτόν το λαό και ειδικά για σένα. Σε ευχαριστώ για όσα με έμαθες και για το παράδειγμά σου, στο οποίο θα προσπαθήσω να είμαι πιστός μέχρι και τις τελευταίες συνέπειες των πράξεών μου. Ταυτίστηκα πάντα με την εξωτερική πολιτική της επανάστασης μας και εξακολουθώ να νιώθω αυτή την ταύτιση. Οπουδήποτε και αν σταθώ θα νιώθω την ευθύνη του να είμαι κουβανός επαναστάτης και σαν τέτοιος θα δρω. Δεν αφήνω στα παιδιά μου και στη γυναίκα μου τίποτε υλικό και δεν λυπάμαι: χαίρομαι που είναι έτσι τα πράγματα. Δεν ζητώ τίποτα γι’ αυτούς, γιατί το κράτος θα τους δώσει τα απαραίτητα για να ζήσουν και να μορφωθούν.

Πολλά θα ήταν τα πράγματα που θα είχα να πω σ’ εσένα και στο λαό μας, μα νιώθω πως είναι περιττά. Οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν τα όσα θα ήθελα και δεν αξίζει τον κόπο να μουτζουρωνω χαρτιά.

Πάντοτε ως τη νίκη!
Πατρίδα ή Θάνατος!
Σε αγκαλιάζω με όλη την επαναστατική μου ζέση,

Τσε 

Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, Κείμενα, Σύγχρονη Εποχή