Η Στάση του Νίκα
Την εποχή εκείνη αυτοκράτωρ του Βυζαντίου (Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) ήταν ο Ιουστινιανός (από το 527 μ.Χ.).
Στα χρόνια εκείνα, όπου δεν υπήρχαν δημοκρατικοί θεσμοί στην βυζαντινή αυτή κοινωνία, αλλά και ούτε η ευκολία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ένας από τους πιο διαδεδομένους τρόπους προκειμένου οι πολίτες της Κωνσταντινούπολης να εκφράσουν τις απόψεις τους αλλά και να συζητήσουν με πολύ κόσμο για τα προβλήματα που ταλάνιζαν την τότε κοινωνία ήταν τα αθλητικά δρώμενα, με πιο διαδεδομένες να είναι οι ιπποδρομίες.
Όμως οι φίλαθλοι δεν παρευρίσκονταν ανοργάνωτοι στις ιπποδρομίες. Οι Βυζαντινοί λαμβάνοντας το άθλημα αυτό ως κληρονομιά από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, έλαβαν μαζί και την οργάνωσή τους, βάσει της οποίας υπήρχαν και σύνδεσμοι φιλάθλων, οι οποίοι είχαν εξελιχθεί σε βασικούς πόλους της κοινωνίας, έχοντας μέχρι και την δύναμη να επηρεάσουν και τις πολιτικές εξελίξεις.
Στις ιπποδρομίες της Κωνσταντινούπολης υπήρχαν 4 ομάδες, οι Βένετοι (Γαλάζιοι), οι Κόκκινοι (Ρούσσοι), οι Πράσινοι και οι Λευκοί, οι οποίες είχαν και τους «οργανωμένους οπαδούς» τους. Ωστόσο την περίοδο του Ιουστινιανού οι μεγαλύτερες ομάδες που είχαν την μερίδα του λέοντος από άποψη απήχησης στον λαό, αλλά και την δυνατότητα να επηρεάσουν τα άνωθεν πολιτικά κλιμάκια της αυτοκρατορίας ήταν οι Βένετοι και οι Πράσινοι. Όπως ήταν φυσικό και οι εκάστοτε αυτοκράτορες υποστήριζαν την ομάδα της αρεσκείας τους, έτσι και ο Ιουστινιανός ο οποίος τουλάχιστον μέχρι την Στάση υποστήριζε τους Βένετους.
Πρωταγωνιστές της εξέγερσης ήταν οι δήμοι των «Πράσινων και «Βένετων» (μπλε), οργανώσεις φιλάθλων με λαϊκή καταγωγή. Οι ιστορικοί χαρακτηρίζουν του δήμους κάτι ανάμεσα σε συμμορία και πολιτικό κόμμα, καθώς συχνά προσπαθούσαν να επηρεάσουν τις πολιτικές αποφάσεις.
Το 531, ένας «βένετος» και ένας «πράσινος» συλλαμβάνονται με την κατηγορία της δολοφονίας και καταδικάζονται σε θάνατο διά απαγχονισμού. Ο Ιουστινιανός, δεδηλωμένος οπαδός των Βένετων, μετατρέπει τη θανατική ποινή σε φυλάκιση. Οι «Πράσινοι» και «Βένετοι» αξιώνουν την πλήρη απαλλαγή τους. Ο αυτοκράτωρ, όμως, τους αγνοεί.
Οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού έκαναν πολύ κόσμο να «αγανακτίσει», με αρκετούς συγκλητικούς να δράττονται της ευκαιρίας επειδή είδαν τα δικαιώματά των περισσότερων ευγενών να ψαλιδίζονται. Έτσι, παίρνοντας με το μέρος τους οπαδούς των Πρασίνων και των Βένετων, τους οποίους λέγεται πως προμήθευσαν με όπλα, ξεκίνησαν μία από τις μεγαλύτερες εξεγέρσεις.
Στις 11 Ιανουαρίου του 532 ξεσηκώνονται, πυρπολούν κτίρια, πολιορκούν το παλάτι και προξενούν ζημιές ακόμη και στην Αγία Σοφία. Η ιαχή «Νίκα» δονεί την ατμόσφαιρα. Είναι το σύνθημα που φώναζαν στον Ιππόδρομο για να εμψυχώσουν τους αρματοδρόμους.
Το πλήθος των εξεγερμένων όλο και μεγαλώνει, καθώς ο λαός δυσφορούσε για τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του αυτοκράτορα, τη βαριά φορολογία και την κρατική αυθαιρεσία. Απαιτεί την παραίτηση του Ιωάννη Καππαδόκη (Υπουργού Οικονομικών της εποχής) και του διάσημου νομομαθούς Τριβωνιανού.
Την κατάσταση επιχειρούν να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους οι συγκλητικοί και οι ευγενείς, που έβλεπαν τα δικαιώματά τους να ψαλλιδίζονται από τις μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού. Συγκεντρώνονται στον Ιππόδρομο και ανεβάζουν στο θρόνο τον Υπάτιο, ανιψιό του πρώην αυτοκράτορα Αναστάσιου.
Ο Ιουστινιανός αδυνατεί να ελέγξει την κατάσταση. Είναι καινούργιος στην εξουσία και έχει ένα σωρό σκοτούρες, με τους Πέρσες στα ανατολικά της αυτοκρατορίας. Για μια στιγμή περνά από το νου να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη. Η αυτοκρατορική σύζυγος, η δυναμική και αποφασιστική Θεοδώρα, γρήγορα τον μεταπείθει και οι στρατηγοί Βελισάριος και Μούνδος αναλαμβάνουν δράση. Δωροδοκώντας τους ηγέτες των εξεγερμένων δημιουργήθηκαν έριδες και διαφωνίες μεταξύ του πλήθους, εγκλωβίζουν τους επαναστάτες στον Ιππόδρομο και κυριολεκτικά τους κατασφάζουν. Η καταστολή της «Στάσης του Νίκα» στις 18 Ιανουαρίου του 532 άφησε πίσω της 30.000 νεκρούς.
Ο Ιουστινιανός πατούσε πλέον γερά στα πόδια του και την επομένη μέρα έδωσε εντολή να εκτελεσθούν ο σφετεριστής του θρόνου Υπάτιος και ο αδελφός του. Η περιουσία τους δημεύθηκε, όπως και πολλών ευγενών, που εξορίστηκαν, επειδή είχαν υποστηρίξει την εξέγερση. Η αυτοκρατορική θητεία μιας από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες του Βυζαντίου, όπως ήταν ο Ιουστιανιανός, ξεκίνησε με τη χειρότερη περίοδο βίας και αναρχίας που γνώρισε η Βασιλεύουσα.
Ο σύγχρονος του Ιουστινιανού, ιστορικός Προκόπιος, στο βιβλίο του «Η ιστορία των Πολέμων», μας διηγείται πως ο αριθμός των σφαγιασθέντων έφτασε τους 35.000.
Πηγή: iefimerida.gr, sansimera.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου