Αγιογραφίες - Άγιος Δημήτριος

Είδος: Φορητή εικόνα
Χρονολόγηση: 16ος αιώνας
Διαστάσεις (εκ.μ.): 95x69
Δημιουργός: Φράγγος Κατελάνος

Ο άγιος Δημήτριος εικονίζεται κατ’ ενώπιον, ως τη μέση περίπου, νέος, αγένειος, με κοντά σγουρά μαλλιά, πάνω σε δίχρωμο βάθος, χρυσό στο επάνω τμήμα και βαθυγάλαζο στο κάτω. Τα μαλλιά του στολίζει στεφάνι με πολύτιμους λίθους. Φορά πανοπλία και χιτώνα και από τους ώμους του κρέμονται κράνος και μικρή στρογγυλή ασπίδα. Με το δεξί του χέρι κρατεί δόρυ και με το αριστερό ξίφος μέσα στη θήκη. Την κεφαλή του περιβάλλει ανάγλυφο φωτοστέφανο διακοσμημένο με σχηματοποιημένα φυτικά κοσμήματα, ενώ το κέντρο του θώρακά του κοσμεί ανάγλυφο χρυσό εγκόλπιο με την παράσταση του Χριστού. Την εικόνα περιτρέχει χρυσή ταινία διακοσμημένη επίσης με ανάγλυφα φυτικά κοσμήματα.

Οι πρωιμότερες παραστάσεις του αγίου Δημητρίου χρονολογούνται στο τέλος του 10ου ή στις αρχές του 11ου αιώνα. Στην παρούσα εικόνα συνδυάζονται στοιχεία από παλαιολόγειες και μεταβυζαντινές παραστάσεις στρατιωτικών αγίων. Η υψηλή ποιότητα της ζωγραφικής, καθώς και τα εικονογραφικά-τεχνοτροπικά της χαρακτηριστικά, τη συνδέουν με την τέχνη της Σχολής της Βορειοδυτικής Ελλάδας και πιο συγκεκριμένα με το έργο του κυριότερου εκπροσώπου της Φράγγου Κατελάνου και του κύκλου του. Σε αυτό συνηγορεί και η προέλευση της εικόνας από το ναό της Υπαπαντής στη Θεσσαλονίκη, όπου βρίσκονται άλλες δύο εικόνες τέμπλου που έχουν αποδοθεί στον ίδιο ζωγράφο. Τα δύο αυτά έργα μαζί με δύο ακόμη, από το ναό του Αγίου Αθανασίου στην ίδια πόλη, δημιουργούν ένα σύνολο που πιθανότατα ο Κατελάνος φιλοτέχνησε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Άγιον Όρος, όταν πραγματοποίησε τη διακόσμηση του παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου στη μονή Μεγίστης Λαύρας, στα 1560.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλήτης  

Διαστάσεις: 75x30εκ. 

Χρονολογία: 1918

Ο Άγιος Δημήτριος ένθρονος

Χρονολογία: 16ος αιώνας

Ο Άγιος Δημήτριος έφιππος

Χρονολογία: 17ος αιώνας

Ο Αγιος Δημήτριος & σκηνές του βίου του 

Διαστάσεις: 60x46 

Χρονολογία: 1868

Ο Άγιος Δημήτριος 

Διαστάσεις: 30x42.5

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - γύρω στα 1300 μ.Χ. - Μονή Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος

 Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - περί τα μέσα του 17ου αι. μ.Χ. - Mονή Iβήρων, Άγιον Όρος

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μανουήλ Πανσέληνος, Πρωτάτο, περίπου 1290 μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Θεοφάνης ο Κρης, Μονή Μεγίστης Λαύρας, 1535 - 1541 μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μονή Κουτλουμουσίου, 1540 μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Ψηφιδωτή εικόνα, Μονή Ξενοφώντος, β' μισό 12ου αι. μ.Χ.

Το 1890 μ.Χ. όταν ήρθαν οι Βούλγαροι (κομιτατζήδες) καίγανε ή έβγαζαν τα μάτια του Αγ. Δημητρίου. Για να μην γίνει αυτό οι μοναχοί της μονής του Αγ. Γεωργίου Τριμορφου επιζωγράφησαν την εικόνα του Αγ. Γεωργίου πάνω στην εικόνα του Αγ. Δημητρίου. Αυτό ανακαλύφθηκε το 2000 μ.Χ. και στείλανε την παραπάνω εικόνα στο Παν. Θεσσαλονίκης, όπου έγινε η αποκατάσταση με την διαφορά ότι αφήσανε το κεφαλάκι του Αγ. Γεωργίου για να θυμόμαστε το γεγονός.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μουσείο Αντιβουνιώτισσα, Κέρκυρα, 17ος αι.

Χρονολόγηση:  1935

Διαστάσεις:  Ύψος 48, 3 εκ., πλάτος: 37,5 εκ.

Υλικά Κατασκευής:  Αυγοτέμπερα σε ξύλο

Ο άγιος Δημήτριος εικονίζεται έφιππος να κατατροπώνει τον αντίπαλό του που κείται στο έδαφος. Στο κάτω μισό της παράστασης επικρατούν τόνοι του καφέ, ενώ το επάνω τμήμα καταλαμβάνεται από «χρυσό κάμπο». Επιγραφή κάτω αριστερά αναφέρει: ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ ΠΟΛΥΚΛΕΙΤΟΥ /Ν.ΡΕΓΚΟΥ 1935.

Πηγή: byzantinemuseum.gr, culture.thessaloniki.gr, immyt.gr, saint.gr, mbp.gr