Άρθουρ Σοπενχάουερ

Ο Άρθουρ Σοπενχάουερ ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς φιλοσόφους του 19ου αιώνα, αν και χαρακτηρίστηκε περιθωριακός. Με το βιβλίο του «ο κόσμος ως βούληση και ως παράσταση» δημιούργησε ένα φιλοσοφικό ρεύμα, με πυρήνα τη βούληση, το κίνητρο για την ανθρώπινη δράση, αλλά και για την κατανόηση του κόσμου. Απαισιόδοξος και άθεος, η σκέψη του επηρέασε μεταγενέστερες προσωπικότητες, όπως τον Νίτσε, τον Φρόιντ και τον Αϊνστάιν. 

Τα άσχημα παιδικά χρόνια .

Ο Άρθουρ Σοπενχάουερ γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1788 στο Γκντανσκ της Πρωσίας. Ο πατέρας του ήταν ένας εύπορος έμπορος και η μητέρα του συγγραφέας. Από μικρή ηλικία, ο Σοπενχάουερ έπασχε από σύνδρομο φοβίας, κάτι που πήγαζε και από το τοξικό οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο μεγάλωσε. Ο πατέρας του υπέφερε από προβλήματα υγείας, η μητέρα του, που είχε μεγάλη διαφορά ηλικίας από τον άντρα της, είχε εφήμερες σχέσεις και το ζευγάρι καβγάδιζε συχνά μπροστά στο παιδί τους. Όταν ο πατέρας του πέθανε από ανακοπή καρδιάς, η μητέρα του μετακόμισε στη Βαϊμάρη, έφτιαξε τη ζωή της με κάποιον από τους εραστές της και άνοιξε ένα βιβλιοπωλείο. Ο Σοπενχάουερ ήταν τότε 17 χρόνων. Με τα χρήματα που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του, έφυγε από το σπίτι και διέκοψε κάθε επαφή με τη μητέρα του.

Ένας πολυταξιδεμένος στοχαστής, υπέρμαχος της ματαιότητας 

Το 1809 φοίτησε στην Ιατρική Σχολή της Βαϊμάρης. Οι σπουδές δεν ικανοποίησαν τον Σοπενχάουερ και στα 23 του, το 1811, μετακόμισε στο Βερολίνο. Στην πόλη της Γερμανίας ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη Φιλοσοφία και άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα των Σλάιερμαϊερ και του Φίχτε. Λάτρεψε τον Καντ και τον Χέγκελ, αλλά έδειξε ιδιαίτερη αδυναμία σε αυτό που πρέσβευε ο Πλάτωνας. Μετά από δύο χρόνια, πήρε το πτυχίο του, ενώ για την εργασία που έκανε, του έδωσε συγχαρητήρια ο Γκαίτε. Το 1813 ολοκλήρωσε και τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο «ο κόσμος ως βούληση και ως παράσταση». Πρόκειται για το σημαντικότερο έργο του γερμανού φιλόσοφου. Ο Σοπενχάουερ είχε αποκτήσει μια τρομερά απαισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή, που ίσως επηρεάστηκε από τα άσχημα παιδικά του χρόνια. Αντιμετώπιζε τους ανθρώπους ως ανικανοποίητες οντότητες, οι επιθυμίες των οποίων προκαλούσαν μόνο πόνο και ήταν καταδικασμένες να αποτύχουν. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι άνθρωποι ήταν αυτοί που καθόριζαν την κοινωνία και όχι το αντίθετο, επομένως και η ίδια η ανθρωπότητα ήταν καταδικασμένη να αποτύχει. Απέρριπτε κάθε έννοια ευτυχίας και χαράς και πίστευε ότι η, έστω και εφήμερη ανακούφιση θα πραγματοποιούνταν μόνο μέσω της αισθητικής περισυλλογής. Ο Σοπενχάουερ αγαπούσε και τα ταξίδια. Έμεινε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στη Δρέσδη και μέσα σε ένα χρόνο ταξίδεψε σε Ρώμη, Νάπολη και Βενετία. Το 1820, έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Η απασχόληση αυτή κράτησε μόλις μισό χρόνο. Στη συνέχεια ο Σοπενχάουερ ταξίδεψε σε Ιταλία, Γερμανία και Ελβετία. Το 1830 μετακόμισε στη Φρανκφούρτη. Έζησε εκεί, μέχρι το 1860, όπου και πέθανε από πνευμονική εμβολή σε ηλικία 72 ετών. Ο Σοπενχάουερ, έζησε απομονωμένος και απογοητευμένος από τους ανθρώπους. Απόλυτος και εριστικός, είχε ελάχιστους φίλους και μόνο περιστασιακές σχέσεις.

Η μισαλλοδοξία, ο πεσιμισμός, ο κυνισμός, αλλά και ένας διαφορετικός και αρκετά ριζοσπαστικός τρόπος σκέψης είναι εμφανή στη πληθώρα των έργων έγραψε, μεταξύ των οποίων, η «Τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο», «Για τη δυστυχία του κόσμου», «Μεταφυσική του έρωτα», «Δοκίμιο για τις γυναίκες», «Ο άνθρωπος και η κοινωνία», «Περί θανάτου», και τα οποία επηρέασαν μεταγενέστερους φιλοσόφους.

Έργα του Άρθουρ Σοπενχάουερ στα νέα ελληνικά

Περί μεταφυσικής, τέχνης και έρωτος. Εισαγωγή-μετάφρ. Κ.Λ. Μεραναίος - Λένα Πολίτη. «Δαρεμά», Αθήνα χ.χ.

Αφορισμοί για τη φρόνηση στη ζωή. Μετάφρ. Μίνα Ζωγράφου. «Μαρή», Αθήνα 1964.
Επιλογή από το έργο του. Μετάφρ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλος - Κλάους Μπέτσεν. «Στιγμή», Αθήνα 1993 (3η έκδ., 2005. 4η έκδ., 2007).

Σκέψεις και αποσπάσματα. Μετάφρ. Μίνα Ζωγράφου. εκδ. «Μαρή», Αθήνα χ.χ.

Σκέψεις και αποσπάσματα. Μετάφρ. Κ. Νικολάου. εκδ. «Γκοβόστης», Αθήνα 2002.

Εριστική διαλεκτική ή η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο. Διατυπωμένη σε 38 τεχνάσματα. Μετάφρ. Θεόδωρος Λουπασάκης, Επιμ. Νίκος Στασινόπουλος. "Printa", Αθήνα 2003.

Τα πάθη του κόσμου. Σκέψεις και χωρία. Μετάφρ. Ηλίας Π. Νικολούδης. "Printa", Αθήνα 2003.

Περί γυναικών. εκδ. «Καρδαμίτσα», Αθήνα 2005.

Δοκίμιο για τις γυναίκες. Μετάφρ. Αλέξανδρος Βέλιος. 2η έκδ., εκδ. «Ροές», Αθήνα 2005.

Μεταφυσική του έρωτα. Μετάφρ. Η. Π. Νικολούδης. «Ροές», Αθήνα 2009.

Έρωτας και ζωή. Μετάφρ. Ι. Ζερβός. εκδ. «Δαμιανός», Αθήνα χ.χ.

Ο άνθρωπος και η κοινωνία. Μετάφρ. Γ. Εγγλέζος. «Δαμιανός», Αθήνα χ.χ.

Το ασήμαντο αιώνια επαινούν. Μετάφρ. Ξενοφών Αρμύρος. εκδ. «Κάκτος», Αθήνα 2009.

Αφορισμοί. Για την πρακτική σοφία της ζωής. Μετάφρ. Δημήτρης Υφαντής. «Ροές», Αθήνα 2010.

Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο. Μετάφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, Εισαγωγή-Επίμετρο A. C. Grayling. Εκδ. «Πατάκης», Αθήνα 2011.

Περί θανάτου, Μετάφραση Λεωνίδα Καρατζά, εκδ. «Γνώση», Αθήνα 2012.

Η τέχνη του να είσαι προσβλητικός, Μετάφραση Λεωνίδα Καρατζά, εκδ. «Γνώση», Αθήνα 2012.

Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο, Μετάφραση Ιάσων Καρολίδης, εκδ. Ars brevis/ Παρά πέντε, Αθήνα

Πηγή: mixanitouxronou.gr, wikipedia